معمولا بعد از تماشاى یک نمایش، تا از حال و هوایش بیرون نیامده ام، چند خطى برایش مى نویسم... اما #جنایت_و_مکافات درست در وسط روزهاى خوب و شلوغى بود، که نوشتن برایش را به تعویق انداخت، و وقتى دیدم هفت اجرا بیشتر برایش باقى نمانده است، بیشتر از جهت ترغیب دوستان به تماشاى این اثر، گفتم چند جمله اى نوشتن براى آن خالى از لطف نیست!
-جنایت و مکافات از جهت بازیگران حاضر بر صحنه، یک مجموعه ى فوق العاده بود، #بابک_حمیدیان #آتیلا_پسیانی #طنازطباطبایی #مهدى_سلطانى #میناساداتی #پیام_دهکردی #پانته_آ_بهرام #بهنازجعفری ترکیبى از بهترین ها که هر کدام در نوع خود در سینما و تئاتر سابقه اى درخشان دارند! و انتخاب بابک حمیدیان در نقش راسکولْنیکُف انتخاب هوشمندانه اى بود و او در نقش خود خوش درخشید و نقش اصلى نمایش بود! صحبت در مورد ستارگان این اثر، سخن به گزاف است، که هنرشان بر کسى پوشیده نیست.
-هر چند تالار وحدت، کم صحنه هاى درخشان بر خود ندیده است، اما طراحى صحنه این اثر نیز با اینکه ثابت بود، اما هوشمندانه از سه طبقه کردن صحنه بهره برده، که تشدید پرسپکتیو در طبقه ى میانى، نکته ى مهمى بود که دوست عزیز من بدان پى برده بود!
و حضور درختى در وسط این صحنه که ریشه، تنه و شاید پرو بالش هر کدام در طبقه اى از اتفاقات نمایش بود، موردى است که نیاز به واکاوى دارد و من به شخصه بسیار مشتاقم تا در جایى در باب آن بیشتر خوانده ... دیدن ادامه ›› و بدانم.
-و اما داستان نمایش...
جنایت و مکافات به نمایش در آمده، بخشى از کتابى به همین نام از داستایوفسکى است. اثر بر روى صحنه به شدت ضد خداست، آن هم با ادله اى که امروزه در شبکه هاى مجازى و محاورات روزمره زیاد مى شنویم، و البته چندان پرمایه نیست! اینکه خون زن مبتلا به سل را به اینکه خدا کجاست نسبت مى دهد، در مواجهه با فقر و بدبختى و زنى که از ندارى به تن فروشى روى آورده و ... پاى خدا را وسط مى کشد و... اما جالب است که داستایوفسکى به شدت موحد است، و جمله ى معروف "اگر خدا نباشد، همه چیز مجاز است" از اوست. اینکه چقدر اداى این جملات ضد خدا منطبق بر نوشته ى داستایوفسکى است یا در اثر به نمایش در آمده اضافه شده را نمى دانم، اما به نظر شخصى من در روزگارى که مشکلات مالى و فساد و... بیداد مى کند و زندگى را بر مردم تنگ و پایه هاى اعتقادى غالب ایشان متزلزل شده است، کاش به این جریان دامن نزده و خدا را بیشتر از این از مردم نگیریم!

در ادامه روزهاى سرماخوردگى و بى حالى حاصل از آن، دیدن اثرى هنرمندانه در معیت یک دوست خوب، همان چیزى است که حال آدم را خوب مى کند!
انگار همیشه مى شود روى حس خوب بعد از تماشاى نمایش هاى #پارسا_پیروزفر حساب کرد، و اینبار در آخرین نفس هاى سال ٩٧، نمایش #ملاقات
١-در باب بازى هاى نمایش، بى إغراق مى توان گفت که در ملاقات همه ى شخصیت ها به درستى انتخاب و چیده شده اند، آلفرد بیچاره! بى دلیل نیست که #رضا_بهبودی پاى ثابت کارهاى پیروزفر است، و اینجا او نمادى از بى عدالتى امامعصوم ودوست داشتنى است! #پانته_آ_پناهی_ها ، بانوى میلیاردر ٩ شوهره و عدالت خواه، که به قول خودش همه جاى بدنش مصنوعى است، با بازى روانش، خبث روان کلرزاخانسیان را به خوبى به تصویر مى کشد و در صحنه هاى نشستن و برخواستنش چقدر خوب مصنوعى بودن اندامش را باورپذیر مى کند! سیاوش چراغى پور، بازیگر کهنه کار صحنه ها، اینبار در نقش شهردار، و کشیش هومن کیایى ودیگر بازیگران پیر و جوان همگى عالى، اما خود پیروزفر کجاست؟!! اگر گوش هایت را تیز نکنى و البته دوست همراه تقلبى نرساند، محال است بتوانى پارسا پیروزفر را در نقش معلم مدرسه با آن گریم متفاوتش تشخیص دهى!!!
٢-از بازى ها که بگذریم، در مورد صحنه، جداى از سادگى ش که کفایت مى کرد، تعویض منظم و سریع صحنه ها بسیار خوب بود، اما مگر جنگل وارونه داریم؟ به نظر من جنگل وارونه تاکیدى بر اتفاقى بود که بزنگاه آن جنگل بود، بر روى قارچ هاى سمى!!!
٣-نمایش دوساعتى و چندى به طول إنجامید، و اندک جنبه ى کمدى ش کاملا نمک کار بود، که نه از جنس هجو، که از نوع پیروزفرى ش بود که مى شد با آن ... دیدن ادامه ›› خندید!
٤-اما در مورد خود متن، که البته بى اطلاع از اصل اثر، به نظرم ترجمه ى تمیز و شاید بومى شده اى بود، هنوز ذهنم درگیر است! نمایش بر چند چیز به خوبى تاکید دارد، اینکه هر آدمى یک قیمتى دارد، اینکه سرمایه دارى در پوسته ى دادخواهى چه به سادگى جامعه را تبدیل به مردمى حریص و کینه توز مى کند! اینکه که کشیش مظهر دین و معلم مظهر پدرى هم جایى زانو خم مى کنند!و...
٥-نمایش جملاتى کلیدى داشت، که در راستاى هدف اثر به خوبى عمل میکرد! -یک میلیارد می دهم و عدالت را از شما می خرم! -چندلحظه فکر نکن! وقتی فکر نمی کنه شبیه سیاستمدارا میشه! و...
٦-این را هم بگویم براى آنها که شاید به درستى شکایت از قیمت بالاى بلیط نمایش ها دارند، پیروزفر مى توانست این نمایش را در تالار وحدت یا اسپیناس با قیمت چندبرابر روى صحنه ببرد، اما تئاتر شهر را انتخاب کرد، و تماشاى هنرمندانه اش را براى همگان شدنى کرد. دیدن این اثر را از دست ندهید!

و اما نمایش "تروما"...
در مورد انتخاب این نمایش از میان این همه آثار موجود حاضر، بیش از نام بازیگران، نام "افسانه ماهیان" به عنوان کارگردان این اثر برای من مطرح بود. پیش از این، مشاهده ی نمایش "هم هوایی" از ایشان و ارتباطی که با من مخاطب برقرار کرده بود کافی بود تا تماشای این اثر را برای یک غروب جمعه ی پاییز برگزینم...
تروما از نظر عرف تئاترهای امروزی شاید اثر قابل توجهی نباشد، مشابه هم هوایی سه شخصیت به طور موازی روایتی از احوالاتشان دارند، اگر در هم هوایی سه داستان در جریان است، در تروما سه شخصیت فقط جمله گو هستند، دیالوگ خاصی بین آنها برقرار نمی شود، و داستان ویژه ای قرار نیست اتفاق بیفتد!
" میگویند نقطه طلایی یا نسبت طلایی در بسیاری از ساختار هستی وجود دارد ، از مارپیچ های دی ان ای ، تا مارپیچ گوش ، تا حلزون و پرهای طاووس ، مارپیچ آفتابگردان و مارپیچ کهکشان ها و تمام زیبایی های طبیعت... اما به گمانم زیباترین مارپیچ در عالم هستی ، مغز انسان است..." اما وای از زمانی که این مارپیچ های زیبا لنگ بزنند!!!
"تروما" اما فراتر از یک تئاتر است، این را نه به جهت ارزش هنری اثر که از باب تلنگری که برای مخاطب دارد ... دیدن ادامه ›› می گویم!
در نمایش جملاتی پی در پی که با "من دلم میخواد..." شروع شده است تکرار می شود، که همه ی این سه نقطه ها، عادی و روزمره ی ما هستند: من دلم میخواد داد بزنم، من دلم میخواد کفش پاشنه ده سانتی بپوشم، من دلم قایق موتوری میخواد، من دلم میخواد تو اتوبانا لایی بکشم، من دلم میخواد آسمون رو ببینم، من دلم میخواد یه پاکت تخمه بشکنم.. و.. و... اما واقعا فکر کردیم که آدم هایی هستند که این "من دلم میخواد" ها هرگز برایشان میسر نمی شود... آدم هایی که مادرزادی یا در اثر یک اتفاق یکی از توانایی هایشان را از دست داده اند...
چشم هایتان را ببندید و یک لحظه فکر کنید چشم هایتان نمی بیند، یا گوش هایتان نمی شنود، یا با پاهایتان نمی توانید راه بروید... یا... اینجاست که مادرتان راصدا می کنید و یک سوال بی پاسخ که "چرا من رو به این دنیا آوردی؟"
"تروما" حکایت دردناکی است که با بازی های بسیار خوب بازیگرانش به خوبی بر دل می نشیند ومخاطب را حداقل برای چند ساعتی به فکر فرو می برد! فکر داشته هایمان، فکر قدرنشناسی هایمان، فکر آنان که نادیده انگاشته شدند، و فکر سوال بی پاسخی که چرا به این دنیا آمده اند...؟ بازیگران این اثر سوار بر دوچرخه هایشان فقط رکاب می زنند، دوچرخه ها حرکت نمی کنند، اما گردش چرخ ها ادامه دارد، و جایی آن چنان سرعت می گیرد که دورانش را در مغزت احساس می کنی!
اگر به دنبال یک اثر داستانی هستید "تروما"گزینه ی مناسبی برای تماشا نیست، اما اگر فارغ از نمایش های همیشه، فکر می کنید لازم است یکی داشته هایتان را به یادتان بیاورد، و به شما بفهماند که همینکه می بینید و می شنوید و دست و پا دارید و.. جقدر خوشبختید، دیدن "تروما" را از دست ندهید!

#محمد_رحمانیان را از سال ١٣٨٤ با نمایش دیدنى #فنز شناختم، بعدها آثارى چون #ترانه_هاى_قدیمى ، #ترانه_هاى_محلى و نمایش کم نظیر #آینه_هاى_روبرو را از او دیدم... و امشب #لیلاوچندمسافر
بخش اول-لیلا
داستان مرد شیمیایى و همسر همراه (و البته دانشجوى موسیقى) اگرچه تکرارى بود، اما تاثیرگذارى ش برقرار بود، و #فریبا_متخصص چه هنرمندانه در این بخش نقش آفرینى میکرد.

بخش دوم- چند مسافر
حکایت راننده ى تاکسى با چهار مسافر که عازم مشهد هستند، ٥ روایت، ٥زندگى و ٥ معجزه!
غالب داستان ها از آن جنس حکایاتى بود که بالاى منبر حضرات زیاد شنیده ایم، و چقدر این داستان ها اینجا دلنشین تر و باورپذیرتر مى نمود!
بازى ... دیدن ادامه ›› ها روان و عالى و مخاطب را چنان همراه میکرد که با آن گریه کند، بخندد، اندوهگین شود و به بزرگى معجزه إیمان بیاورد!

محمد رحمانیان شاید بیش از هر چیز و بیش از دیگران به #موسیقى_تئاتر هایش شهرت دارد! یادم مى آید در ترانه هاى قدیمى اولین بار بود که نام #على_زندوکیلى را مى شنیدم و در چه زمان اندکى زندوکیل به شهرت زیادى در دنیاى موسیقى دست یافت!
شاید عده اى رحمانیان را در این خصوص به تکرار متهم کنند، اما مى توان این سبک را از او پذیرفت و به عدم پیوستگى نمایش هایش خرده نگرفت و با چندین حکایت مجزا در غالب یک اثر همراه شد.
در لیلا و چند مسافر هم #نیما_مسیحا به خوبى بخش ترانه خوانى را عهده دار بود و تا حدى متن ترانه با داستان اجرا همراه می گشت!