آئورا ...انعکاس، گذشته، حال و آینده‌ی هر شخص!!
دقیقا مثل این است که شخصی خودش را در خواب دیده است، و حالا آن را در بیداری برای خودش تعریف می‏کند. روایت دوم شخصی که فضایی وهم گون ایجاد میکند... داستانی بسیار جذاب که نسخه اصلی پشتوانه های ادبی و هنری بسیاری برای دفاع دارد، به نظر می رسد در نگارش این نمایش خلاصه شدن هایی که ممکن است به اقتضای شرایط و زمان بوده، کمی میان ادراک مخاطب و صحنه و در قدم بعدی باور پذیری لحظات و شخصیت فاصله انداخته و این فاصله به جز در لحظاتی همچنان حفظ می شود... که احتمالن میشد با خلاقیت این فاصله را کمتر کرد.
بازی ها نسبتن به اندازه بود، درست به قدر تجربه ی بازیگران بر روی صحنه، تجربه ای که قطعن حاصل بارها قدم زدن روی صحنه ، دیالوگ گفتن روی صحنه و... است و حتمن به مرور در زندگی حرفه ای هر بازیگری بهتر و بهتر خواهد شد. به خصوص بازی باور پذیر سرکار خانم نوشهری در نقش پنه لوپه بسیار پخته ، به اندازه و باور پذیر بود.
نور و موسیقی به نسبت صحنه و بازی ها اتفاق خوبی بود و به باور پذیری روایت کمک خوبی می کرد. شاید میشد روی خوانایی و روان بودن حرکات بازیگران به هنگام تصویرسازیِ چیزهایی که نیست اما هست، بیشتر کار شود که فضا برای مخاطب باور پذیر تر باشد.
در نهایت بسیار خوشحالم که بعد از مدت ها مجدد عزیزان را بر روی صحنه تئاتر میبینیم و تماشای تلاش هنرمند کم ترین کاری است که می شود برای پر گشودن او انجام داد، حتمن این نمایش را ببینید اگر رمان را هم نخوانده اید، بهتر! اول ببنید و بعد بخوانید تا قدرت ادراک و تصویر سازی شخصی خودتان را محک بزنید.

جا داره که به تیم خوش فکر این نمایش تبریک بگم، بسیار لحظات دلنشینی رو تجربه کردم و هر چه نمایش بیشتر پیش رفت به این باور رسیدم که قطعن مردان باید بیشتر این نمایش را ببینند.

و اما بعد از مدت ها ننوشتن در وادی تئاتر خیلی مشتاقم چند جمله ای اینجا بنویسم .
با نقل قولی از الیا کازان در مورد اتوبوسی به نام هوس شروع میکنم ؛ لوییز کاترون در کتاب ارزشمند بینش کارگردان نقل قولی از کازان رو میاره به این شرح که : چرا موسیقی ( blues ) در خور اتوبوسی به نام هوس است؟ بلوز تجلی از تنهایی و نپذیرفتن است، محروم سازی و انزوای سیاهان و در مقابل، حسرتشان برای عشق وصال. بلانش نیز ( به دنبال آشیانه ) است، بی یار و مدد، رها شده. ( من نمیدانم به کجا می روم، ولی دارم میروم) . در نتیجه پیانوی بلوز، روح بلانش را جذب می کند، تیره روزی غیرعادی قسمت انسانی دختر که عمیق تر از دورویی آشفته اش، نیرنگ و دروغ هایش و... است. پیوسته به شما یادآوری می کند که همه این نمایش های مهیج تماشایی چگونه ایجاد شده اند.
هدف من از بیان این نقل قول مشخصن این است که به این موضوع بپردازم، بینش کارگردان نمایش مونودرام های زنانه برای انتخاب موسیقی اثر( شامل صدای بازیگران ، موسیقی پیش پرده و میان پرده و پایان) چقدر به فضاسازی ذهنی من به عنوان مخاطب کمک کرد ؛ انتخاب این که کدام بازیگر کدام نقش را با چه تن صدایی ... دیدن ادامه ›› اجرا کند قطعن کار بسیار دقیقی است که کارگردان این اثر به خوبی از پسش برآمده و علاوه بر اینکه انتخاب درستی به لحاظ اکت برای هر نقش و بازیگر داشته ، صداها و بیان ها نیز به خوبی بازیگر و شخصیت داستان را به هم پیوند داده است.
انتخاب نور نیز در اوج سادگی و مینیمال بودن بسیار ، بسیار و بسیار به اندازه و فکر شده جهان پیش روی مخاطب را روایت می کند.
و اما صحنه؛ اساسن سه حالت بیشتر نمی تواند اتفاق بیافتد در این وادی، یا چیزهایی را در فضای پیش روی مخاطب بر روی صحنه چیدمان کنیم یا چیزهایی را با ترسیم در فضای ذهن مخاطب چیدمان کنیم و در نهایت حالت سوم این است که هم زمان که چیزهایی را پیش روی مخاطب بر روی صحنه چیدمان می کنیم، مخاطب را به میان آورده و همزمان در ذهنش چیزهایی را ترسیم کنیم! که در این نمایش حالت سوم و سخت ترینش به شکل قابل قبولی اتفاق می افتد، تصویر سازی های ذهنی همراه با بازی بی نقص و بدون تپق و حرکات اضافه بازیگر ، در کنار چیدمان مینیمال بر روی صحنه ، در هر لحظه مخاطب را با خود همراه کرده و او را در فضایی بسیار دقیق چیدمان شده قرار می دهد آن هم نه در یک زمان ( زمان به مثابه دوره ی زیستن ) بلکه در توالی چند بازه زمانی با ویژگی های منحصر به فرد خود که در این مورد انتخاب موسیقی نیز به حق کمک بسیاری کرده است. ایجاد این انتزاع در ذهن مخاطب باعث می شود توام با تماشای نمایش خود را در آن فضاها قرارداده و تجربه زیستی مشابه را نیز مرور و به نوعی با شخصیت داستان همزاد پنداری کند که این برانگیخته شدن قوه تخیل اتفاق دلنشینی در تجربه تماشای یک اثر نمایشی است.
و در نهایت به زعم من نکته بسیار ظریف که می تواند یک نمایش را فارغ از هر سادگی یا بریز و بپاش های مرسوم و اجرا در سالن های بزرگ و مطرح ، شاخص کند این است که اگر بپذیریم فرض اولیه یک نمایش این باشد که عمل گویا تر از کلام است آنگاه کارگردان یک اثر باید بداند چطور از بازیگرانش بازی بگیرد!!! کاری بسیار سخت و البته حاصل یک فعالیت تیمی دقیق که باعث می شود ادراک مخاطب به درستی اتفاق بیافتد! چیزی که در این نمایش به چشم می آید.
به جرات می توان گفت در این نمایش بازی های به اندازه بودند (مناسب با شخصیت داستانی کرکتر و شخصیت و کالبد بازیگر) و به خوبی از بازیگران بازی گرفته شده بود.
در پایان به قول میخاییل چخوف در کتاب Etre Acteur یا همان بازیگری، " اندیشه های نهفته در دل یک نمایشنامه، روح آن اثر است. فضای حاکم بر آن، جان اثر است و سرانجام، هر آنچه که به چشم می آید و شنیده می شود، جسم اثر است".
ما در این نمایش در اوج سادگی ،روح و جان و در نهایت کالبد ملموسی از مونودرام های زنانه را تجربه می کنیم.

و اما ( او )...
همین اول کلام بگم که من خیلی به اون صورت مشتاق نمایشنامه ها داخلی نیستم مگر تعداد معدودی خاص اون هم طبق سلیقه و عقیده شخصی که ... دیدن ادامه ›› البته این اثر به شدت من رو جذب کرد و خوشحالم که اجرای متنی داخلی رو دیدم که از استاندارد های خوبی برخوردار بود ، حداقل به قدر سواد من از نوشتن .
لحن بیان اثر بارقه هایی از شیوه ی اجرای این یک پیپ نیست آقای مساوات رو داشت( استفاده از مدیا های محتلف و بازی دادن های جذاب تماشاگر ) که خیلی خوش ریتم به جا و هوشمندانه انجام شده و فضاسازی دلنشینی رو توی ذهن مخاطب ایجاد میکنه، نشانه شناسی های ریز بینانه ای اتفاق میافته در اجرا ، که نشان از ذهن خلاق و قوی کارگردان داره ، من به شخصه معتقدم استفاده از چندین مدیا و یه جورایی بین کارای معمول فیل هوا کردن، به تنهایی نمیتونه موفق باشه چیزی که باعث میشه تفاوت ایجاد بشه قظعن استفاده به جا از پتانسیل هاست که جناب دادگر عزیز خیلی خوب و به جا انجامش دادن.
شکست زمان و به نوعی سیالیت روایت در دو بعد درون و بیرون، بازویی می شود که مخاطب از همان اول با ریتم کار همسو شود و میخکوب بر روی صندلی با دقت حتا حاضر نباشد ثانیه ای را از دست بدهد. باور پذیری یک اثر در سبک سورئال وابسته به هنر کارگردان و البته تیم اجرا هست که در این اثر هم نشینی خوبی صورت گرفته است نه کم و نه زیاد همه چیز همان که باید، بازیگران به اندازه و باور پذیر ، صحنه متناسب با حال و هوای قصه و ....
لازم که این وسط اضافه کنم انتخاب نام( او ) برای این قصه بسیار ریز بینانه و هوشمندانه بوده و کاملن نوع روایت و گنگ بودن رو به مخاطب گوشزد می کنه.
خیلی علاقه مند و معتقدم که پیش از آغاز هر نمایشی اتفاقی بیافتد ، این جا جز معدود جاهایی بود که افتاد ، این حرکت خوب جای ستایش داره که از همان ابتدا دستانت را بگیرند و وارد قصه ات کنند!
لحن بیان و تن صدای بازپرس مانند دوبله ستوان کلمبو بود برای من که حس خوبی داشت و با عث میشد که باور پذیری بیشتر ی از نقش به من بده.
استفاده از صدا عالی و نور پردازی قابل قبول بود .
در پایان خوشحالم که در کنار تمام اتفاقات و رادیکال های جذاب این تئاتر که یکنواختی این سال های تئاتر ایران رو یه جورایی بر هم می زند ، صدای خواندن بانوان سرزمینم در صحنه تئاتر رسا و به قاعده قابل شنیدن بود.
توصیه می کنم که حتمن ببنید این اثر رو حداقل بین این همه کارهای کلیشه ، کاری رو خواهید دید که به واقع مدیوم تئاتر داره ، خلاقیت داره ، بازی خوب داره و البته ارزش دیدن .

و اما زهرماری...
نکات مثبتش قطعن بیشتر از منفی ها بود و در کل کاری لذت بخش، اما نکاتی هم بود که اگر بیشتر توجه میشد قطعن حاصل کار دلچسب تر می شد ، مانند هم پوشانی صدای بازیگر و صدای بلند گو که یه جاهایی واقعن آزار دهنده بود ! و نکته مهم دیگه اینکه در بیشتر تئاتر ها بازیگران به جای اینکه در تمرینات شخصی و گروهیشون روی بخش های مختلف صداشون تمرین کنن و سعی کنن از تمام قابلیت های اون بهره ببرند بیشتر در تلاش هستند تا روی صحنه فریاد بزنند! این به شدت ضعف محسوب میشه و قطعن باعث میشه که علاوه بر گم شدن متن در صدای بازیگر، مخاطب هم حس خوبی پیدا نکنه !
در مورد بازی ها ، بازی تینو صالحی و علی شادمان با اختلاف بسیار زیاد از بقیه بهتر بود! به زعم من بازیگری موفق میشه که بتونه نقش رو از متن بقاپه ! دقیقن کاری که این دو بزرگوار با دقت تمام انجامش دادن و همچنین زمانی این قاپیدن نقش نتیجه میده که بتونی سوار بشی بر جریان کار که مشخصن این اتفاق رو میبینیم در این نمایش مخصوصن با بازی تینو صالحی که از تمام وجودش بهره برد بازی با چهره بازی با صدا و حرکات دست و پا و ... ، از طرفی بر این باورم که انتخاب لیندا کیانی برای این نقش بسیار انتخاب ضعیفی بوده، اونقدر که حضورش با نبودنش خیلی تفاوتی نداشت و اون دیالوگ ها رو هر بازیگر مونث دیگری هم میتونست ادا کنه ، برای چنین نمایشنامه ای و چنین دیالوگ های رفت و برگشتی و البته بازی های احساسی، قطعن بازیگری مورد نیاز هست که بتونه اول سوار بر نقش بشه ، دوم اون رو بپذیره و نقش بازی نکنه ! سوم اینکه لحن بیان کلمات و احساساتش همانطور که بیشتر جاهای این نقش میبینیم ادا درآوردن و تلاش برای نشان دادن حس غم و گریه نباشه ! شاید تنها نکته مثبت انتخاب ایشون چهره شون بوده باشه که تا حد زیادی مناسب این نقش بود .البته شاید اون روزی که من نمایش رو دیدم در حالت خوبی نبودن ! و در درجات بعدی نادر فلاح و البته خسرو احمدی نازنین که حضورشون سبز و باعث خوشحالی بود روی صحنه تئاتر .
نکته دیگری که حس میشد این بود که حالا ... دیدن ادامه ›› شاید به دلایلی کار زود تموم شد و هنوز نمایشنامه میتونست زمان زیادی مخاطب رو همراه کنه و کاش سریع به انتها نمیرسید البته که جاهایی هم در روند کار بود که میتوانست اساسن نباشد . اما در کل نگاه تیز و دلچسبی داشت .
نقد دیگر من هم بر میگرده به شیوه اجرای در سالن هایی که چند طرفه هستند ، به نظرم اجرا در این سالن ها فرم خاصی رو میطلبه و پویایی و حرکت بیشتر بازیگران رو تا کمتر اون ها رو ماسکه ببنینم یا اصلن نبینیم! برای این سالن طراحی صحنه مناسب بود حتا شاید می شد چیدمان کمی عقب تر باشد تا زاویه های دید بهتری اتفاق بیافته ، اما بازی گرفتن و چرخش ها خیر موفق نبود و نگاه ویژه ی کارگردان رو می طلبید چرا که وقتی محل قرارگیری صحنه و بازیگر هم پوشانی داره باید اونقدر هوشمندانه نگاه کرد به اجرا که بتونی تمام مخاطبان رو از لحاط بصری با خودت همراه کنی! با زهم تاکید میکنم شاید اگر چیدمان صحنه کمی عقب تر بود اتفاق خیلی بهتری می افتاد .
در پایان روی سخنم با مسئولین سالن حافط هست، به نظرتون انسان ها همانند کانگورو ها هستند که برای حرکت جهش داشته باشند؟! آیا از استاندارد چیزی شنیدید که پله های با این ارتفاع در نظر گرفتید؟ این رو به عنوان یک معمار بهتون میگم ! دوم اینکه به نظرتون سکوهاتون زیادی لق نیست؟! یا مثلن ابر های صندلی ها زیادی گود نشدن؟! به نظرتون ام دی اف متریال مناسبیه برای کف پله ها اون هم با این ارتفاع و اون هم اینگونه که هر پله یه ساز رنگی بزنه؟ در تمام دنیا بخشی از درآمد سالن ها به تعمیر و نگهداری و سرپا بودنش اختصاص داره که متاسفانه در این جا گویا اصلن مهم نیست! یادتون باشه که تمام دارایی یک نمایش مخاطبشه ! شما وظیفه دارید فضایی امن ( که قطعن سالنتون نه استاندارد داره و نه با این تنش سازه ای، امن هست ) برای مخاطبتون فراهم کنید . مخاطب هر نمایشی اگر احساس راحتی نکنه قطعن حس خوبی رو برای تماشای نمایش نخواهد داشت و ممکنه روی دیافتش هم تاثیر بزاره .

تنها واقعیت بی تردید، صفحه تسلیت روزنامه هاس

و اما افرا یا روز می گذرد...
هیچ شکی نکنید که جای اجرای این نمایش میتوانست تالار وحدت باشد و جمعیت زیادی شاهدش باشن به جای اینکه بعضن اجراهای هجو رو در سالن های بزرگ تجربه کنند، درست مانند سال 1386 که این نمایش با دلچسبی فراوان، برای اولین بار در تالار وحدت نمایش رفت.
وقتی کسی کارگردان میشه یعنی خیلی چیز ها رو باید بلد باشد تا مخاطبش همراه او شود، در روایت و لحن بیانش حل شود، تا متن نویسنده را جرعه جرعه در وجودش حس کند! درست همان که در سنگلج این شب ها دیده می شود! یک کار شسته رفته، با فکر، خلاقیت، میزانس های کم نقص، نور پردازی کم نظیر ، طراحی صحنه فوق العاده ، قاب های دلنشین بصری و البته بازیگرانی که شاید نامشان آشنا نباشد اما با توان هنری بالا و باور پذیریِ کم نقص، دست مخاطب را گرفته و با خود به دنیای قصه میبرند، آن هم قصه ای که انصافن از پخته ترین و سخت ترین کارهای خالقش استاد بیضایی نازنین است، در این میان بازیگران شاید کمی در بیان منولوگ ها به خصوص تن صدا و شفافیت کلام، هنوز به تجربه و هماهنگی بیشتری نیاز داشتند، که البته البته آنقدر متن دقیق و پر بار بود و لبریز از منولوگ های پیوسته و سنگین که به راحتی می شود این موضوع را ندید گرفت! خیلی ها از پس چند خط دیالوگ ساده هم بر نمی آیند چه برسد به مونولوگ های سنگین و در هم تنیده افرا!
ابتدای کار تا یک سوم قصه ریتم نسبتن کندی رو میبینیم( نه اینکه متن کند باشد خیر ! شاید لحن بیان کار در ابتدا حال و هوای کمی خاص تری رو می طلبید) که در ادامه با رقم خوردن اتفاقات بهتری، جریان نمایش ریتم مناسب تری پیدا می کند ، به خصوص با خلاقیت های بصری دلنشینی که خوش فکر بودن و سواد هنری به جا و به اندازه کارگردان رو به رخ می کشه !
سهیل ساعی با درایت و زیبایی ، مونولوگ های سنگینی رو برای مخاطبش، قابل هضم به روی صحنه برد که به جرات می ... دیدن ادامه ›› شود گفت کم نظیر است؛ و بیان زیبای حال و گذشته با قاب بندی بسیار بسیار مینیمال و البته هوشمندانه!
به زعم من او به شکلی قابل لمس، با چنین اجرایی نه تنها تئاتر رو معنی کرد بلکه در این آشفته بازار هنر به قدر و سهم خودش، آبروی تئاتر رو حفظ کرد ...
بیضایی کار کردن و رفتن سمت نمایشنامه های او ، هم جسارت میخواد هم سواد کافی! اون هم این نمایشنامه ...
فقط ای کاش در صحنه مربوط به نویسنده، لذتمان با حضور استاد بیضایی در صحنه صد چندان می شد....
حتمن ببنید این کار رو ...