اثری شریف و دلنشین و شاد با هنرمندی سیاه باز مورد علاقه ام مهدی جان ملکی. بازیها همه خوب بود و هر کدام از نقش ها شیرینی خود را داشتند . ما به عنوان تماشاگران تاتر باید از نمایشهای آئینی سنتی خودمان حمایت کنیم و چراغ این گونه نمایشها را در سنگلج روشن نگه داریم.
خسته نباشید به تمامی عوامل گروه و کاگردان اثر.

چند خط برای مهدی ملکی نازنین

نه ، او یک سیاه کلاسیک نیست !

سه بار نمایش در ایران میر علیرضا را دیدم. یک بار به صورت آنلاین و ویدیویی و دو بار روی صحنه و در هر سه بار مهدی ملکی ( شخصیت سیاه نمایش ) توجهم را به خود جلب کرد. از آنجایی که از کودکی برحسب علاقه بسیار به تماشای نمایشهای سیاه بازی آن دوران مینشستم و از آنجا که با مجید افشار ( یکی از آخرین سیاه های نسل قدیم که خوشبختانه هنوز در قید حیات است ولی سخت بیمار ) بزرگ شدم قاطعانه میگویم در مهدی ملکی هیچ ردی از پیشینیانش همچون استاد سعدی افشار و جواد انصافی و مجید افشار و داوود داداشی و عطا صفر پور و غیره ندیدم. نه صدای مهدی صدای سیاهِ کلاسیک است نه اندامش و نه تکیه کلامها و شوخیهایش. لباس را حفظ کرده که مقدس و میراث اساتید اما گویی خود از خود زاده شده است. صدایش را هنگام بازی زیاد عوض نمیکند ، شوخی هایش جدید است و تکرار گذشتگان نیست. گاه حتی امروزی شوخی میکند مثل دیالوگی که در نمایش در ایران میگوید : از دکتر میخوام سیوش کنه ! و سالن با شوخیهای امروزی اش از ته ... دیدن ادامه ›› دل میخندند.
سیاهی که مهدی ملکی میسازد دلنشین است و گویی تمامش را خودش ساخته و خوب میداند که تماشاگران تاتر امروز اکثرشان نمایشهای تخت حوضی قدیم را ندیده اند و برای اینکه پیوندشان بدهد با این نوع نمایش آئینی با آنها به زبان امروز صحبت میکند و البته منظورم از زبان تنها زبان تکلم نیست ، زبان بدن هم هست.
مهدی ملکی سیاه بازی را میشناسد و حتی سیاه کلاسیک را ، اما هوشمندانه به سمتش نمیرود و همین باعث میشود که امیدوار باشیم بتواند چراغ سیاه بازی را روشن نگه داشته و تماشاچی را با خود همراه کند.

ما گسستیم و گسست آنچه تو با ما کردی!

تانگوی دریابیگی با کمدی ( یا دیوانه بازی در حافظ ! )

جمعه شب به تماشای این نمایش نشستم. نسخه یِ ویدیویی اش را در ایام کرونا دیده بودم اما اجرای اصلی بسیار پخته تر و خلاقانه تر بود. روایت " نمایش در ایران " بهرام بیضایی به زبان کمدی . کار لحظه به لحظه پر از شوخی ها و موقعیت های طنز است که پروراندن و اجرایش را میر علیرضا و گروه جوانش به خوبی انجام داده اند. بازی ها خوب است و به شدت اگزجره که لازمه یِ چنین سبکی است. تمام بازیگرها حتی اگر چند ثانیه هم نقش داشتند قدر آن ثانیه ها را دانسته بودند و به خوبی نقش کوتاهشان را در آورده بودند. نکته ای که خیلی دوستش داشتم جنب و جوش میرعلیرضا در گوشه ای تاریک از صحنه ( به عنوان کارگردان ) بود که لحظه به لحظه یِ نمایشش را بازیگرانش بازی میکرد و مثل مربیان فوتبال به تیم جوانش انرژی میداد و این مهم است که صاحب اثر اثرش را هر لحظه ستایش کند. شخصیت اسب را دوست داشتم و بازیگرش را و اینکه مدام در صحنه می چرخید ( گاهی رخش میشد و گاهی اسب تعزیه ) روایتگر حضور همیشگی اسطوره یِ اسب در نمایشهای ایران پیش از اسلام و پس از اسلام بود. شما را به دیدن این اثر شریف دعوت میکنم و میدانم که نوشتن بیش از این در باره این نمایش ممکن است چیدمان روایت اثر را افشا کند .
میر علیرضای عزیز خلاقیتت را در اجرا و روایت کمدی ات بی نهایت دوست داشتم . تمام

جمعه 29 بهمن ماه

امیدواری به آینده تاتر این مملکت. نوجوانان و جوانان مستعدی که هر کدام میتوانند آینده بازیگری تاتر و سینما باشند آن هم در متنی که اجرایش به هیچ وجه آسان نیست.
بازیگر نقش مترجم فوق العاده است. در تمام طول نمایش بی نقص است.
بخشی که در کلینیک روانشناسی میگذرد کاملا در آمده است. بچه ها عالی اند.
میزانسن ها با وجود زیاد بودن و پیچیدگیهای گاه و بی گاهش توسط گروه نمایشی به خوبی رعایت میشود.
صداها با توجه به سن و سال گروه خوب است معلوم است ... دیدن ادامه ›› کار شده است.
بازیگر مرد قسمت خواستگار عالی است. بیان و بدن مناسبی دارد. چهره خواهد شد.
رضا بهبودی را بعد از دو سال دیدم و همکلام شدیم و کیف کردم.
اشکان را هم.
انصافا تماشاچیان خوبی در سالن بودند استفاده از گوشی و سر و صدای اضافی نبود.
این گروه را مادامی که کار کنند دنبال میکنم.
خسته نباشی اشکان عزیزم. همیشه شریف ، همیشه متعهد ، همیشه کاربلد
گروهت دوست داشتنی بودند مثل خودت.

با عرض سلام به اشکان خطیبی و گروه جوان و هنرمندش. حتما به تماشای این نمایش خواهم نشست. بعد از " نفرین قحطی زدگان " و گفتگویی که با اشکان عزیزم در همین سایت داشتم بیشتر از پیش به این مهم پی بردم که چقدر برایش تاتر دغدغه است و چه میزان تعصب نسبت به کارش دارد.
همیشه سلامت باشی برادر نازنیم.

به بهانه روزهای پایانی
شاعران حقیقی به یک منبع الهام متصل هستند. شعر قابل آموزش دادن نیست. میشود یک سری چهارچوب کلی را به دیگران آموخت. میشود استعاره را ، تشبیه را ، تمثیل و سایر آرایه های ادبی را به دیگران آموخت اما نمیتوان شاعرشان کرد. شاعران حقیقی به دنیای دیگری متصلند که تا وقتی شاعر نباشیم نمیتوانیم بفهمیمش. بارها شده است که از خودمان میپرسیم حافظ فلان غزلش را چگونه سروده است؟ مگر میشود بدینگونه خیال انگیز و اعجاز گونه زیباترین کلمات را در قالب یک وزن کنار هم چید؟ کودکانه است اگر فکر کنیم شاعران برای این چیدمان حیرت انگیز مینشینند و به یک نقطه خیره میشوند و فکر میکنند. نه. آنها جهانی دیگر را کشف کرده اند. در جهان آنها گاهی دیدن یک منظره زیبا ، نگاه کردن به آسمان ، عشق به یک انسان دیگر و ... چنان تلاطمی در روحشان ایجاد میکند که در عالمی خلسه وار لب به سرودن شعر باز میکنند. دنیای امروز ما شاعر کم دارد. شاعر حقیقی کم دارد. یک شعر خوب اگر به درستی منتشر شود و جریانی یا افرادی جلوی انتشارش را نگیرد میتواند روحِ جمعی یک جامعه را بی نهایت تلطیف کند. میتواند عشق را در هوای شهر جاری سازد. میتواند درمان کند خشونت و خشمِ درونیِ این روزهای بشر را. این نمایش برای من شعرِ خوب خواند حالِ دلم خوب شد.

" چه قانونِ ... دیدن ادامه ›› تلخی است
جاذبه
برای پرنده ای که بالش تیر میخورد
و چه قانونِ شیرینی است
جاذبه
برایِ کشاورزان
وقتی که باران می آید
و چه قانونِ بی خاصیتی است
جاذبه
برایِ خیال . . . " علی محتشمی

تقدیم به همه عزیزان تیوالی و هنرمندان عزیز این نمایش

چگونه یک دلواپس نباشیم !
این نوشته خطاب به هیچ کس نیست. در پاسخ به هیچ کس نیست ! این نوشته تنها نظر شخصی من است در برابر نقد هایی که این روزها در تیوال میخوانم که پشتش هیچ فلسفه ای نیست. " درفلان اثر ابتذال فرهنگی موج میزند " یا " آه چقدر ابتذال فرهنگی " و ...
بنده خودم بعضاً در تیوال تند ترین نقد ها را نوشته ام. به متن نقد داشته ام به بازی نقد داشته ام به کارگردانی نقد داشته ام اما هیچوقت به اثری در چنین سطح برچسب ابتذال نچسبانده ام . دوستان که خودشان به خودشان " مخاطب فهیم تاتر " میگویند می آیند و بدون اینکه محتوای اثر را نقد کنند ( که البته حتما نمیتوانند نقد کنند ) دو سه خط مینویسند که :
" اثر مبتذل بود و بازی ها درجه سه بود و فرهنگمان درد گرفت و بعد میروند ! بازیگران این اثر یعنی بانو رویا تیموریان و امیر کاوه و اشکان هر سه به شهادت کسانی که کارهایشان را دنبال کرده اند از مفاخر تاتر این مملکت هستند. امیر کاوه سوای بازیهای درخشان و به یاد ماندنی اش در تاترهایی مثل هشتمین سفر سند باد و ریچارد سوم و جنایت و مکافات و ... کارکردن با اساتیدی همچون مرحوم حمید سمندریان و مرحوم داوود رشیدی ، یکی از متشخص ترین و با سواد ترین و خاکی ترین بازیگران تاتر این مملکت است. امیر کاوه و ابتذال ؟ امیر کاوه و بازی درجه سه ؟! اشکان خطیبی هم بدون شک یکی از آگاه ترین و متشخص ترین و حرفه ای ترین بازیگران تاتر ماست. شما چه کارهایی از او دیده اید عزیزِ دلواپس ؟ موسیو ابراهیم را دیده اید؟ به ولله هنوز باور نمیکنم که بازیگری بتواند آن نقش را با آن همه ظرافت و پیچیدگی چنان درخشان اجرا کند. خدای کشتار را دیده اید ؟ در انتظار آدولف را چطور ؟ کسانی که اشکان را از نزدیک میشناسند و یا حتی ... دیدن ادامه ›› برخورد های کوتاهی با او داشته اند میدانند که چقدر جنتلمن است. چقدر شریف است . اشکان و ابتذال ؟ اشکان و بازی درجه سه ؟! و صد البته در باره بانو رویا تیموریان بنده خودم را در آن سطح نمیدانم که حتی در مورد شخصیت بزرگ و هنر خارق العاده ایشان حرف بزنم. مبتذل ماییم که نمیدانیم در باره چه کسانی صحبت میکنیم و چه میگوییم. این سه بازیگر حتی اگر سعی هم کنند ، حتی اگر ماهها تمرین هم کنند نمیتوانند درجه سه بازی کنند عزیزم. همگی بزرگند. در باره کارگردان این اثر یعنی علیرضا کوشک جلالی عزیز هم بعدا مفصل خواهم نوشت.
مخاطب دلواپس تاتر ، نوشته شما نه تنها لایق جواب دادن نبود بلکه بیشتر خنده دار می آمد.
من از طرف ایشان از گروه محترم تاتر " پستچی ، پابلو نرودا " و تماشاچیان اصیل و واقعی تاتر که از این اثر استقبال کردند عذرخواهی میکنم.

اشکان خطیبی عزیز سلام. امیدوارم در باد این تعریف و تمجیدها نخوابیده باشی برادر. دیشب به تماشای اثرت نشستم. صادقانه بگویم کار را دوست نداشتم. ... دیدن ادامه ›› بازیها را هم. صحنه را هم. موسیقی را هم. قصه را هم. البته میتوان گفت با توجه به اینکه به متن بسیار وفادار بوده ای این قصه ی آشفته به تو و اجرایت ربطی نداشت. باشد. اما تو این متن را انتخاب کردی از میان هزاران متن دیگر که میتوانستی به روی صحنه ببری. شخصیت ها را نمیفهمیم. گذشته شان را نمیدانیم. نمیدانیم پدر از کی و چرا الکلی شده است ؟ از زبان خودش میشنویم که ارتشی بوده است و خلبان و .... نمیفهمیم که از کی به این فلاکت دچار شده است و چرا. حقوق بازنشستگی نمیگیرد از ارتش؟ یا میگیرد و همه را خرج الکل میکند ؟ نمیدانیم. و چون نمیدانیم شروع سقوطش از کجا بوده است نمیتوانیم بفهمیمش. شخصیت مادر که دیگر هیچ. به شدت منفعل است. نه وقتی مادر است به مادرها میخورد و نه وقتی یک زن خیانت کار ( آنطور که از قصه میفهمیم ) بازی و چهره اش این را نشان میدهد. در صحنه اول با آن لباس کثیف و نا مرتب و شلخته ، موقع خوردن صبحانه به شاشیدن پسرش در آشپزخانه میخندد اما در صحنه ای که با وکیل قرار است به خوردن نهار برود یک مرتبه تبدیل میشود به یک زن با شخصیت و متجدد با لباس و استایل مکش مرگ ما و میرود . تازه در لابه بلای نمایش هم میفهمیم که از یک خانواده با فرهنگ و با اصالت که همه شان هنر مند بوده اند می آید ! قصه میخواهد به ما میگوید که زندگی با آن مرد الکلی به این روزش انداخته است؟ چند شخصیتی است ؟ اینها را نمیدانیم چون قصه به ما شخصیت زن را درست نشان نمیدهد. هیچ از گذشته این پدر و مادر نمیدانیم. پس نمیفهمیم که در این بیست و چند سال ( حدودا ) چگونه با هم زندگی کرده اند. در باره سایر شخصیت ها اصلا حرف نمیزنم چون همگی بی هویت تر از پدر و مادر هستند و حتی قابل نقد هم نیستند. اشکان عزیز. دوستت دارم به خاطر دهها اثر فاخر که از تو برروی صحنه دیدم. ستایشت میکنم به عنوان یک بازیگر خوب ، اصیل ، تاتری و همچنین به خاطر شخصیتت . اما این اثر ضعیف بود برادر. دوست من ، سام شپارد نمایش نویس تحسین شده ای است. همگی این را میدانیم. اما او هم کار خوب و بد دارد و من از تو انتظار نداشتم که با این حجم اشراف به ادبیات نمایشی به سراغ این قصه اش بروی که ضعیف است ، پوچ است ، حرفی ندارد برای گفتن. در مورد بازیها اما : میر سعید حتی از سطح همیشگی خودش هم پایین تر است. کاملا تیپ است. تیپ یک الکلی روتین که بارها و بارها و بارها در آثار مختلف دیدیمش. تلو تلو خوردنهای پشت سر همش بر روی صحنه به شدت تیپیک و غیر واقعی است. البته میتوان به او حق داد چون قصه شخصیتی در اختیارش قرار نداده که بر اساس آن شخصیت پردازی کند. مجبور است تیپ بسازد. آناهیتا درگاهی که من همیشه بازی اش را برروی صحنه دوست داشتم هم در پایین ترین سطح ممکن است. اکت ندارد. فقط در جاهایی که میخواهد تماشاگر بفهمد عصبانی است یا داد میزند و یا با مشت بر میز میکوبد. در همین حد. احساس میکنم صدا و حرکتش هم افت کرده است که نمیدانم چرا. خواسته خیلی گل درشت بازی نکند احتمالا ( بنا به نظر کارگردان ) اما کلا بازی نکرده است !
دلم نمیخواهد دیگر بنویسم. این اشکان خطیبی آن اشکان همیشگی نیست. علیرغم همه تحسین ها و آفرین ها و به به ها . امیدوارم به خودش برگردد و نخوابد در باد این تعریف و تمجید ها . . .

متن خوب بود. میشد بهتر باشد. نویسنده احساس کرده بود که تماشاگر دنیای ذهنی او را میشناسد و از بسیاری از ریزه کاری های متن به راحتی گذشته بود. شوخی ها خوب بود. هجو نبود. حرفهای اصلی را نویسنده در دل همین شوخی ها بیان کرده بود. در قسمت‌های تلخِ اثر که البته بسیار هم کم بود نویسنده و کارگردان به خوبی از پس کار برآمده بودند و بازیگرها هم البته.
گفتیم بازیگرها . . . نادر فلاح به نظرم در روزهای اوج خودش در تاتر است . بدون نقص. با بیان و حرکتی که میتواند برای جوان تر ها کلاس درس باشد. میترا حجار متوسط است. هر کسی جز او هم می‌توانست این نقش ها را اینگونه ساده در بیاورد. کُنش نداشت و البته تماشاگر حرفه ای تاتر هم از او انتظار بیشتری نداشت. اثر شریف است و من همه دوستان را به دیدن آن دعوت میکنم.