کارگردان نمایش «اسایلِم» در گفت و گو با شبستان:
«اسایلم» حتی برای خودم داستان مشخصی ندارد/ نخستین اجرا در کارگاه دکور بنیاد رودکی

احسان شایان فرد نویسنده، طراح و کارگردان «اسایلِم» به خبرنگار تئاتر شبستان گفت: این نمایش را که دو سال قبل در هفدهمین جشنواره دانشجویی اجرا شده، یک زبانِ طراحی شده دارد که معنای مشخصی ندارد، این زبان ساختگی است که قبل تر از این در اجرای نمایش «فورتی» از آن استفاده کرده بودم و به نوعی دیگر آن تجربه زبانی را ادامه می دهم.

وی درباره شکل اجرایی اثرش توضیح داد: فُرم اجرایی نمایش، پنج صحنه است که به ظاهر تکرار می شوند اما در جزییات کاملاً با هم متفاوتند و ما یک تکرار صرف نمی بینیم. یعنی از جایی این تکرار وارد یک چرخه زندگی وار می شود. شکل و شمایل این روایت به گونه ای است که تقریباً هیچ چیزی قطعی نیست و تلاش می کنیم ذهن تماشاگر داستان را بسازد. پس ممکن است هر کسی نسبت به کسی که کنارش نشسته برداشت متفاوتی در جزییات قصه و روایت داشته باشد.

شایان فرد افزود: ... دیدن ادامه ›› به نوعی در کارگردانی تلاش ما این بوده که سعی کنیم فضایی بسازیم، چیدمانی از اشیاء صحنه، صدا و حضور بازیگر و فضاسازی با دکور که بتوانیم با مخاطب ارتباط برقرار کنیم. در روند تمرین من از اینکه به بازیگران بگویم اینجا بایستد و این دیالوگ را بگویید دوری کردم تا بازیگران من که اکثراً دانشجویان دانشکده سینما تئاتر هستند آزادانه تر بتوانند شخصیت خود را بازسازی کنند. در اجرای عمومی اسایلم می کوشیم که اجرای متفاوتِ خودمان را به تماشاگر ارایه کنیم و ادای گروه های دیگر را در نیاوریم. اجرایی دانشجویی که تلاش عجیب و غریبی برای جذبِ تماشاگر نمی کند و ویژگی های خاصِ خود را دارد. امیدوارم کسانی که باید اجرا را ببینند و اگر نظر، نقد و پیشنهادی دارند به ما ارایه کنند.

دانشجوی دانشکده سنما تئاتر با بیان اینکه اسایلِم قصه مشخصی ندارد گفت: اساساً من نمی توانم قصه نمایش را تعریف کنم، چرا که قصه به برداشت هر تماشاگر بستگی دارد. در واقع هر تماشاگر بر اساس جزییات اجرا قصه نمایش را در ذهن خود می سازد و در این شیوه قصه درست تری وجود ندارد به این معنی که دریافت شما از قصه نمایش درست تر از دریافت بغل دستی تان نیست. البته نشانه هایی از یک محیط سرد روان پریش گونه در اجرا هست که در تصویر سازی ذهنی کمک کند اما داستان در حقیقت جایی به جز ذهن تماشاگر شکل نمی بندد. چرا که همانگونه که زبانِ دیالوگ ها را دقیق نمی فهمید، دقیقاً هم معلوم نیست که چه چیزی می بینید!

وی در پاسخ به این سوال که به هر حال در ذهن شما چیزی وجود دارد که نمایش را نوشته و طراحی کرده اید نیز گفت: شیوه اجرایی من که از نمایش «فورتی» شروع شد، در واقع چیزی پنهانی میانِ خودش و تماشاگر دارد که این چیزِ ناشناس نهفته دقیقاً بین من و اجرا هم وجود دارد. یعنی من اجرایی را نوشته ام و برای آن زبانی طراحی کرده ام که حتی مفهوم آن را بازیگران هم نمی دانند تا این رابطه پنهان بین تماشاگر و اجرا میان من و بازیگرانم هم وجود داشته باشد. در واقع مفهومِ دیالوگ ها را هم به برداشت بازیگرانم واگذاشته ام. خود من هم چیز دقیقی نسبت به داستان ندارم و اگر هم داشتم ترجیح می دادم درباره آن صحبت نکنم چون همه تلاشم را کرده ام تا هیچ چیز قطعی وجود نداشته باشد. ما کلام فارسی را گرفته ایم ولی کوشیده ایم که حضور زبان احساس شود. پس آنچه که می شنوید اصوات و آوای صرف نیست، در واقع تلاشی است که قراردادی در لحظه با تماشاگر بگذارد و خودش را در غالب یک زبان هر چند جعلی به تماشاگر بقبولاند. به نوعی زبانی است که شاخصه آن فریبندگی است. این ویژگی در فورتی پررنگ تر از اجرای فعلی هم بود چون اسایلم به لحاظ اجرایی فعال تر از نمایش قبلی است.

کارگردان نمایش فروتی درباره اجرا در کارگاه دکور بنیاد رودکی نیز گفت: از دو سال قبل که اسایلِم را در جشنواره دانشجویی اجرا کردیم دنبال جایی برای اجرا بودیم که شرایط آن پیش نمی آمد. فکر کردیم باید سوله ای پیدا کنیم که شرایط عجیب و غریب برخی سالن ها دامن گیرمان نباشد تا اینکه کارگاه دکور را در زمان تمرین یکی از گروه های نمایشی دیدم و ایده اجرا در آن را با مدیران درمیان گذاشتم.

شایان فرد با بیان اینکه درخواست اجرای او در ابتدا با توجه به عدم امکانات لازم سالن با مخالفت مواجه می شده ادامه داد: پیگیری ما با همراهیِ رضا دادویی رفته رفته به نتیجه رسید. هرچند امکاناتی برای اجرا وجود نداشت اما به لحاظ فضای سرد معماری بنا به فضا سازی مورد نظر ما در اجرا نزدیک بود.

این کارگردان جوان که امکاناتی نظیر جایگاه تماشاگران و سیستم صوتی را به طور موقت در سالن ایجاد کرده، ادامه داد: اجرا در این سالن کار آسانی نبود. هزینه سنگینی که برای آماده شدن کارگاه دکور برای اجرای نمایش پرداختیم ممکن است از گیشه هم به ما بر نگردد اما بهرحال ما اولین گروهی بودیم که با همین امکانات محدود نمایش مان را در این فضا اجرا کردیم.

شایان فرد درباره اینکه چقدر احتمال می رود کارگاه دکور بنیاد رودکی پس از این به اجراهای دیگر نیز اختصاص یابد، توضیح داد: ممکن است این اتفاق بیفتد اما نباید آنجا را سالن کاملی برای اجرا دید. در واقع کارگاه دکور برای اجرای ما تقریباً به سالن تبدیل شده چرا که شکل و شمایل آن با اجرای اسایلم همسو است. ما تغییری در سالن ایجاد نکرده ایم و تنها جایگاه تماشاگران را روی داربست اجاره ای ایجاد کرده ایم که پس از اجرای ما از سالن برچیده می شود.

وی در پایان با بیان اینکه احتمال دارد بنیاد رودکی اقداماتی برای تامین شرایط اجر در کارگاه دکور فراهم کند، گفت: اجرای ما برای همکاران بنیاد رودکی عجیب بود. به هر حال کسی باورش نمی شد که با همه نقص هایی که وجود داشت بتوانیم نمایش خود را اجرا ببریم اما این اتفاق با همت گروه افتاد. خیلی ها مخالف اجرای ما بودند و نمی خواستند در آن فضا نمایشی اجرا شود اما خوشحالیم که شد.

در نمایش «اسایلم» پریناز احاطه‌دارشاد، جواد اسفندیاری، حمیدرضا جمشیدی، مرتضی زارعی، حسین سپهرنژاد، نیلوفر شایانی، جاوید قائم ‌مقامی، امیر کریم زاده، سحر محمدی، ابراهیم ناییج، عرفان نظریان‌پور و تینا یونس‌تبار بازی می کنند.

همچنین محمد شیرین‌‌زاده (دستیار کارگردان و مدیر برنامه‌ریزی)، فرهاد آقازاده (ساخت دکور و اجرای صحنه)، فریده براتی (طراح گرافیک)، جعفر پوینده (طراح نور) سیاوش فرهادی و سحر فداییان (عکاس) ، مرتضی شایان‌فرد (طراحی و تنظیم صدا)، احمدرضا حجارزاده (امور رسانه)
سیاوش فرهادی (تیزر) سعید حسن‌پور و مجید حسن‌پور (ساخت جایگاه تماشاگران) احسان شایان فرد را در اجرای این نمایش یاری می کنند.

اسایلم تا سیزده آذرماه هر روز ساعت 19:30 در کارگاه دکور بنیاد رودکی روی صحنه می رود.

http://shabestan.ir/detail/News/501888