یاداشتی بر نمایش
در ابتدا به عنوان یک استاد دانشگاه و کارگردان تاکید می کنم که این یک نقد نیست و صرفا یک نوشتاری بر اجرا است
باید از ساحت تکنیکی و و دیگر رفتار شناسی جنسیتی با تاکید بر کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی اثر فروید این نمایش را تحلیل کرد. از منظر تکنیکی و کالبد شماسی دارم باید به نویسنده پرداخت نیل سایمون از مشهورترین و موفقترین نمایشنامهنویسان معاصر و از بهترین کمدینویسان تاریخ ادبیات نمایشی امریکا است که در دوران فعالیتاش آثار متعددی نوشت که برخی از آنها به فارسی هم ترجمه شدهاند. او بیشتر از هر نمایشنامهنویس امریکایی دیگری آثار پرتماشاگر و پرفروش نوشته و همچنین رکورد بیشترین تعداد اجرای صحنهای نمایشنامههای یک نویسنده در تالارهای امریکا از آن اوست. سایمون در سالهای حیاتش شهرت و موفقیتی کمنظیر به دست آورد و تنها نمایشنامهنویسی به شمار میرود که نامش در زمان حیاتش بر یک تالار تئاتر در برادوی گذاشته شد.سایمون در کمدیهایش به جای رویارویی با جامعه به شیوهای سیاسی، تمایل دارد صرفا انسانها را همانگونه که هستند به نمایش بگذارد- با نقاط ضعف و غرابتها و رفتارهای بیمعنایشان... سایمون میگفت نمایشنامههای اجتماعی و سیاسی نمینویسد، زیرا همیشه بر این باور بوده که خانواده نمونه کوچکیست از آنچه بر این جهان میگذرد». درواقع سایمون علیه اجتماع نمیاندیشد بلکه همراه با آن میاندیشد و به مسائل زندگی طبقه متوسط میپردازد.کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی، اثری نوشته ی زیگموند فروید است که اولین بار در سال 1905 منتشر شد. فروید در این متاب به سه مقوله ی اساسی می پردازد: انحرافات جنسی، مسئله ی جنسیت در کودکی و دوران بلوغ. فروید
... دیدن ادامه ››
رساله ی اول خود را با تفاوت قائل شدن میان «ابزار جنسی» و «هدف جنسی» آغاز می نماید و بیان می کند که انحرافات ممکن است در رابطه با هر دوی این ها به وقوع بپیوندند. رساله ی دوم بیان می کند که کودکان نیز، نیازهایی جنسی دارند که تمایلات جنسی دوران بزرگسالی، به تدریج از آن نیازها نشأت می گیرند. فروید در رساله ی سوم کتاب سه رساله درباره نظریه جنسی، از تفاوت های میان تمایلات جنسی در دوران کودکی و بزرگسالی سخن می گوید و همچنین به چگونگی شکل گیری هویت جنسی در دوران بزرگسالی می پردازد.
اما به ساحت اجرای اثر نگاهی بیندازیم. نحوه کارگردانی اثر بر اساس نمایشنامه چیزی فراتر از نمایشنامه نمی رود و گاهی تا شوخی های برگرفته از سانسور شورای نظارت فشا برای مخاطب شاد می شود. کارگردانی بر چند اصل پس از انتخاب متن استوار است اول انتخاب بازیگر که بسیار مهم است و با توجه به توانایی های بازیگران در تبدیل ایده به پدیده کارگردان موفق بوده است زیرا بازیگران در اقتصاد حرکت، یازیگر محور 360 درجه عمودی و افقی بدن تا حد زیادی در راستای متن و ایده کارگردان عمل کرده و قابل قبول بودند دوم ظراحی blocking که در ایران به اشتباه میزانسن کفته می شود و منظور همان حرکت بازیگر بر روی صحنه است اما کارگردان در کار باطراحان مخصوصا صحنه بسیار ناموق بوده صحنه ای بسیار خسته کننده معلق بین ایرانیزه شده و امریکایی بودن بودن استفاده از سه سطح golden point،center point،black point در اجرای خود به هیچ وجه استفاده نکرده است و جرکت بازیگران محدود و خسته کننده است . سوم انتقال ایده ذهنی از طریق آلترناتیو بازیگر که با برآیند نور و صدا و صحنه و لباس کامل می شود که پرداختن به آن در تیوال بسیار زمان بر است
به هر حال برای من به عنوان یک مخاطب اجرای نسبتا خوبی است که بازیگران و در کل گروه اجرایی تلاش شبانه روز خودشان را به روی صحنه زیست می کنند
با احترام
مسعود طیبی