روحوضی و کمدیادلارته
نمایش رو حوضی با اینکه ریشه در دوره صفویه دارد,اما از سال 1295 شمسی اوج بیشتری گرفت. نمایش رو حوضی از سنت های ایرانی می گوید این نمایش شباهت زیادی از نظر ساختاری به(کمد یادلارته)ایتالیا دارد و بدیهه سازی,محوراصلی هردو نمایش(رو حوضی و کمدیا دلارته) است.

رقص و آواز از قسمت های اصلی نمایش رو حوضی است که ما در کمدیا دلارته هم این حرکات رقص گونه و آکروبات را به وفور می بینیم.

در هردو نمایش کمدی ایران و ایتالیا شخصیت ها صورتک بر صورت دارند(در کمدی ایران ،سیاه دست و صورت خود را سیاه میکند و در ایتالیا تیپ ها صورتک دارند) شاید دلایل سیاه کردن صورت سیاه از سه نظر قابل برررسی باشد:

نخست :برای اینکه شناخته نشود تا از عواقب بعدی از نمایش در امان باشد.

دوم:در گذشته ای اینطور تلقی می شد که مردم سیاه انسان هایی ساده ... دیدن ادامه ›› لوح هستند و با این کار بازیگر می خواست به نقشش نزدیک شود.

سوم اینکه تبدیل شخصیت به تیپ است. با سیاه کردن چهره ی بازیگر در واقع تیپ تولید می شود.

هر دوی این کمدی ها بدون دکور هستند و یا اینکه از دکور ساده ای برخوردارند. و در آن ها شخصیت شکل نگرفته بلکه تیپ سازی صورت گرفته. اما تیپ هایی که در نمایش سیاه بازی وجود دارد:

حاجی یا حاکم و دیگری سیاه که معمولا(مبارک)نام داشت و نوکر بود,به گونه ای که سیاه نماد مردم زجر دیده و حاکم ,تجلی حکومت وقت بود. همسر حاجی ،پسرش،دخترش و خواستگار.

شخصیت های نمایش کمدیا دلارته عبارتند از:

زوج عاشق، پانتالونه، پارلوکینو ، مردان مسن،مستخدمین و...

لباس های بازیگران این تیپ ها در هر دو نمایش معرف تیپ و خلقیات آن تیپ است به نحوی که با دیدن لباس اشخاص متوجه می شویم که چه کسانی هستند. به عنوان مثال با دیدن یک لباس که وصله های ناجور دارد و رنگارنگ است متوجه میشویم که این لباس مخصوص کدام تیپ است.

تیپ هایی که در کمدی ایتالیا و سیاه بازی با هم برابری می کنند:

پانتالونه=حاجی پارلوکینو=سیاه

پسر عاشق و دختر عاشق=شلی و دختر حاجی

اما تفاوت مهم کمدیا دلارته و سیاه بازی از نظر من:

بین نمایش های سنتی ایران از نظر محتوایی و تا حدودی ساختاری به جز سیاه بازی (البته خیلی کم) نمایشی شبیه به کمدیا وجود ندارد،هر چند که هردوی آنها تیپ سازی و بداههه و... دارند. به نظر من کمدیادلارته مخصوص سرگرمی است و این سبب می شود که راحتتر تغییر کند و با تغییر نگرش مردم و عوض شدن ذائقه ی آنها نمایش هم تغییر کند. اما نمایش های سنتی ایران از جمله سیاه بازی وابسته به اسطوره ها ی ایرانی و فلسفه و اعتقاد مردم است،و لازمه ی تغییر در نمایش ، تغییر آیین و اعتقادات مردم است.