ارغوان
کارگردان نمایش «در انتهای گلو» عنوان کرد: این نمایش به شدت روایت محور است که به وجود یک فضای پسااستعماری میپردازد.
سیدمحمدجواد سیدیزاده کارگردان نمایش «در انتهای گلو» که این شبها در سالن قشقایی تئاتر شهر روی صحنه میرود با اشاره به انتخاب این نمایشنامه به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ گفت: من اولین بار با نمایشنامه «در انتهای گلو» در سال ۱۳۹۹ مواجه شدم. متن را به پیشنهاد استاد محمد چرمشیر خواندم و بسیار از آن خوشم آمد، هر چند فکر نمیکردم روزی بخواهم این متن را کارگردانی کنم. تا اینکه با انتشار فراخوان جشنواره «هم آغاز» و به پیشنهاد دکتر اسماعیل نجار تصمیم گرفتم این متن را برای اجرا روی صحنه ببرم. وی با بیان اینکه این متن به شدت روایت محور است، ادامه داد: وجود فلشبکها، روایتها و تغییرات زمانی متن باعث میشود پازلی از داستان ارائه شود که در چیدن این پازل مخاطب نیز با اجرا همراه میشود. البته این تنها ویژگی این اثر نیست. وجود یک فضای پسااستعماری، برخورد شرق و غرب، مسئله مهاجرت، فضای امنیتی، ترور و تروریسم، از خود باختگی فرهنگی، بازگشت به ریشههای خود و... همه و همه شاخصههای اجتماعی و سیاسی این اثر ارزشمند هستند.
این هنرمند درباره روند تولید این نمایش افزود: روند آمادهسازی برای اجرای این اثر حدود ۹ ماه زمان برد. ما در دو دوره حدودا سه ماهه تمرین کردیم. سه ماه پیش از جشنواره هم آغاز و سه ماه پیش از اجرای عموم. در بین این دو دوره سه ماهه که تمرینات متوقف شده بود درگیر تغییراتی در متن و ایده اجرایی شدم.
سیدیزاده در پایان گفت: اجرای این اثر به صورت تعاملی با گروه پیش رفت. نه به طور کامل از شیوههای کلاسیک کارگردانی استفاده کردیم و نه میتوان گفت که تمرینات به صورت کارگاهی بوده است. در واقع تلاش کردیم در آستانه بودگی اثر را در تمرینات نیز لحاظ کنیم. در دوره سه ماهه دوم تمرینات نیز همزمان وارد روند تهیه و تولید شدیم که حقیقتا طاقت فرسا بود، اما با کمک طراحان صاحب سبکی که در کنار کار قرار گرفتند توانستیم پیش از پیش به تئاتر حرفهای نزدیکتر شویم.
کارگردان نمایش «در انتهای گلو» با اشاره به محتوای انسانی این اثر نمایشی از چالش های تولید تئاتر گفت.
محمدجواد سیدی زاده کارگردان نمایش «در انتهای گلو» که این روزها در تالار قشقایی مجموعه تئاترشهر روی صحنه است با اشاره به محتوای انسانی و دغدغه مند این نمایش به خبرنگار مهر گفت: پرداختن به مسئله انسانیت، فارغ از نژاد و رنگ و مذهب برای من اهمیت داشت. به شخصه در تلاش بودم تا نشان دهم انسان معاصر در جهان امروز با چه دغدغههایی رو به رو است. شاید یکی از این دغدغهها نفوذ به حریم شخصی انسانهاست. مسئلهای که خاص یک جغرافیا نیست بلکه در تمام کشورهای جهان با انواع حکومتها دیده میشود. وی ادامه داد: مسئله دیگر مسئله مهاجرت است که این روزها در جامعه ما به شدت ملموس و قابل توجه است مهاجرت و مهاجر بودگی، آزادیها و مشکلاتش همواره موضوعاتی قابل بحث بوده و خواهد بود. اینکه آیا چیزی به نام آزادی در جایی وجود دارد؟ و اینکه برای رسیدن به آن باید از چه چیزهایی چشم پوشید؟ سوالاتی است که با تماشای این نمایش در ذهن مخاطبان مورد توجه قرار میگیرد.
این کارگردان با اشاره به مسئله زبان در این اثر نمایشی افزود: مسئله دیگری که شاید طیف کمتری از مخاطبان را درگیر میکند، مسئله زبان است. مسئلهای که برای نویسنده اثر مهم و قابل توجه بوده است. اینکه چگونه اغلب زبانها در سایه جهانیسازی از بین میروند و از آنها حتی سایهای نیز باقی نمیماند. البته این مسئله مهمی است و به نوعی در ادبیات تطبیقی جهان مورد توجه ادیبان و نویسندگان شرقی بالاخص نویسندگان هندی و عربی و... قرار گرفته است. مسئلهای که به نوعی نرم، دست به استعمار فرهنگی کشورهای جهان سوم میزند و غفلت از آن در آینده نزدیک ثمرات زیان باری خواهد داشت.
این کارگردان درباره چالشهایی که در روند اجرا با آنها روبهرو است، گفت: خوشبختانه در کشور ما آنچه زیاد است، چالش تولید است، مخصوصا وقتی بخواهید کار هنری انجام دهید و این در هنری مثل تئاتر بیشتر موجب دلزدگی از ارائه اثر میشود. حفظ کردن یک گروه ۱۰ تا ۱۰۰ نفره با مشکلاتی همچون مشکلات مالی، کاری سخت و یا شاید بتوان گفت دیگر غیر ممکن است. گروههای تئاتری اغلب بدون هیچ پشتوانهای در تلاش برای ارائه محصولی فرهنگی هستند و متاسفانه در این راه نه تنها حمایت نمیشوند بلکه به نوعی مورد اذیت قرار میگیرند. سیدیزاده در پایان با اشاره به ممیزیهای بیمورد روی برخی از متون نمایشی عنوان کرد: مشخصا خانواده تئاتر که فرزند مشروع فرهنگ است به دنبال ابتذال نیست اما به شکلی با آن برخورد میشود که موجب برداشت دیگری میشود. سادهترین مثال آن این است که شخصیت خوب حرف درست و شخصیت بد حرف نادرست میزند حال آنکه ما بیاییم و سخنان آنتاگونیست را ممیزی کنیم به نوعی هم به پروتاگونیست آسیب زدهایم و هم به پیشبرد پیرنگ داستان. اینها مواردی است که امیدواریم برای پیشبرد بهتر روند تولید یک اثر نمایشی تغییری در آن اعمال شود.
نمایش «در انتهای گلو» نوشته یوسف الگیندی با ترجمهای از محمد نجار و نیکی نصیری به کارگردانی سید محمد جواد سیدی زاده تا ۷ مرداد ساعت ۱۸ در سالن قشقایی تئاتر شهر روی صحنه میرود. مرسده افشار، علی پیمان، امید رهبر، علیرضا شعاعی، امیربهادر قرقانی بازیگران این اثر نمایشی هستند.
در خلاصه داستان این اثر آمده است: «اینا گزینههاییه که داری یا بی گناهی که نمیتونی ثابتش کنی یا که گناهکاری در این صورت به نفعته که الان بهمون بگی چون در هر صورت ما خیلی زود میفهمیم، یا از مجرم بودن بی گناهی نمیدونستی داری وارد چه بازی خطرناکی میشی و خنگ بازی در آوردی که اونم ایرادی نداره میتونیم یه کاریش بکنیم.»