محمدحسین ناصری فعال هنری

پس از حملۀ رژیم «بایگانی» شد

دیگر تهاجمِ دشمن به واقعیت پیوسته بود و ساختنِ این فیلمنامۀ کوتاه بی‌معنی بود؛ با وجود گرفتنِ مجوز، همراه کردنِ دو برادرِ عزیزم ابوفاضل امیر و محمد صالح آهنگر برای نقش‌آفرینی در فیلم، راضی کردنِ مدیرِ یک درمانگاه برای کاشتن دوربین بر روی پشت‌بام و… باید «بایگانی» می‌شد. پیش از آن اما، این تهاجم بعید می‌نمود و برای نگارنده نفرت‌انگیز بود که کسانی، به فکر فدا کردنِ امنیتِ خود نیستند؛ انگار نه انگار که مردم غزه یک سال و اَندی است دارند تکه‌تکه می‌شوند، اینان همچنان زندگیشان را می‌کنند. خواستم پلیدیِ زندگی در چنین امنیتی را به رویشان بیاورم و دعوتشان کنم به شرافت داشتن، به انسان بودن. و خواستم به روی خودمان بیاورم (خودِ ما، ما «انقلابی‌ها») که اگر پستیِ این جماعت را بهانه می‌کنیم برای بی‌تفاوتی، زندگیمان را می‌کنیم و مانند آن کسی که هنگامِ جان دادن دست و پا می‌زند دست و پا نمی‌زنیم و برای فدا کردنِ امنیت‌مان کاری نمی‌کنیم، عملاً با این جماعت چه تفاوتی داریم؟

«و در راه خدا چنان که حق جهاد [در راه‌] اوست جهاد کنید، اوست که شما را [براى خود] برگزیده و در دین بر شما سختى قرار نداده است. آیین پدرتان ابراهیم [نیز چنین بوده است‌] او بود که قبلًا شما را مسلمان نامید، و در این [قرآن نیز همین مطلب آمده است‌] تا این پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم ... دیدن ادامه ›› گواه باشید. پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به پناه خدا روید. او مولاى شماست؛ چه نیکو مولایى و چه نیکو یاورى.» (قرآن کریم، آیه آخر سوره حج ، ترجمۀ فولادوند)

ایمن مَباش

اینکه جیمز منگولدِ فیلمساز در پایبندی به این اندیشه چه نمره‌ای می‌گیرد در درجۀ دوم اهمیت است؛ نکته، سر خم نکردن در مقابلِ مخاطب است. اما سوال اینجاست: چگونه می‌توان اصالتِ این سرکشیِ هنرمندانه رو حفظ کرد؟ پاسخ، سر خم نکردن در مقابلِ «خود» است:

بر بهترین افراد این امّت از عذاب الهى ایمن مباشید، زیرا که خداى بزرگ فرمود: «از کیفر خدا ایمن نیستند جز زیانکاران» و بر بدترین افراد این امّت از رحمت خدا نومید مباشید زیرا که خداى بزرگ فرمود: «همانا از رحمت خدا نومید نباشند جز کافران». (نهج البلاغه، حکمت ۳۷۷، ترجمه از دشتی)

به مردمِ یمن و لبنان و هزینه‌هایی که برای مقاومت پرداخت کرده‌اند نگاه کنیم و خود را زیر سوال ببریم؛ غزه نباید تنها گذاشته شود…

#جیمز_منگولد #سرکشی #سینما #فیلم

«آتش» حق است

سخنِ دیوید لین از شکستِ اجتناب‌ناپذیرِ فیلمساز در مواجهه با واقعیت نیست؛ سخنِ او از پیروزی است، آن پیروزی که از پذیرفتن واقعیت و حتی غنیمت شمردن آن سرچشمه می‌گیرد؛ واقعیت به مثابۀ منبعِ الهام. در عینِ حال، این بدان معنا نیست که نمی‌توان با واقعیت دغل‌کاری کرد:

و شاعران را گمراهان پیروى مى‌کنند (۲۲۴) آیا ندیده‌اى که آنان در هر وادیى سرگردانند (225) و آنانند که چیزهایى مى‌گویند که انجام نمى‌دهند (226) مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده و خدا را بسیار به یاد آورده و پس از آنکه مورد ستم قرار گرفته‌اند یارى خواسته‌اند و کسانى که ستم کرده‌اند به زودى خواهند دانست به کدام بازگشتگاه برخواهند گشت (227) (سورۀ الشعراء، ترجمه ... دیدن ادامه ›› فولادوند)

واقعیت به مثابۀ چراغی روشن‌کننده است که اصل را از بدل متمایز می‌سازد و «واقع‌بینی» هدفی آرمانی است. چه بسیار آثارِ هنری که واقعیت، آن‌ها را رسوا و در چشمِ مخاطبِ روشن‌دل بی‌ارزش می‌کند. به راستی چه تعداد از آثار دیروز و امروزِ سینما واقعیتی به نام «غزه» را تاب می‌آورند و مانند زباله‌ای بی‌ارزش و متعفنْ در شعله‌های آن نمی‌سوزند؟ فراتر رویم؛ واقعیتی به نامِ «غزه» در شیوۀ زندگیِ چه تعداد از ما لحاظ شده است؟ و چه تعداد از ما زباله‌هایی هستیم در مسیرِ حرکتْ به سوی آتشِ زباله‌سوزِ واقعیت؟ و أَشْهَدُ أَنَّ الْجَنَّةَ وَالنَّارَ حَقٌّ...

#سینما #فیلم #واقعیت #دیوید_لین

آمادۀ مرگ هستی؟

تا به حال با مرگ روبرو شده‌اید؟ اشاره‌ام به یک حادثۀ بخصوص در زندگیِ شما نیست؛ سوال من این است که آیا هیچ‌وقت به خود آمده‌اید و با خود گفته‌اید که خواهید مُرد و باید با آن روبرو شوید؟ فکر می‌کنم برای این امر، سینما یک محلِ عالی و «ارتشِ سایه‌ها» یک نمونۀ عالی است. فیلمْ دربارۀ مقاومتِ فرانسه است در برابرِ اشغالِ نازی‌ها. این فیلم بطور خاص، به حال و هوای این روزهای ما نزدیک است چراکه دقیقاً در همین لحظه، در دو نقطه با اِشغال‌گران درگیر هستیم: فلسطین و سوریه.

می‌توانید فیلم را تماشا کنید، در «سینما از سینما» مطلبی را که در ارتباط با این فیلم نوشته‌ام بخوانید و نظرتان را به من بگویید:

فیلیپِ بی‌جایگزین

https://www.cinemafromcinema.com/?p=289

#ژان‌پیر_ملویل #سینما #مرگ #زندگی #فرانسه #نازی‌ها

«اَبله» نباش!

«اَبله» نوشتۀ داستایفسکی یکی از اولین رمان‌هایی است که خوانده‌ام و طبق آنچه در خاطر دارم، بهترین رُمان. در همان صفحاتِ ابتدایی، پرنس میشکین (شخصیتِ اصلی) در میانۀ یک گفتگو این جملات را بر زبان می‌آورد:

«من به این اعتقاد دارم، به قدری که رُک و راست می‌گویم: مجازات اعدام به گناه آدم‌کُشی، به مراتب وحشتناک‌تر از خود آدم‌کُشی است. کشته‌شدن به حکم دادگاه به قدری هولناک است که هیچ تناسبی با کشته‌شدن به دست تبهکاران ندارد. آن کسی که مثلاً شب، در جنگل یا به هر کیفیتی به دست دزدان کشته می‌شود تا آخرین لحظه امیدوار است که به طریقی نجات یابد، هیچ حرفی در این نیست. مواردی بوده است که کسی که سرش را گوش تا گوش می‌بریده‌اند هنوز دلش به فکر فرار گرم بوده یا التماس می‌کرده است که از خونش بگذرند. حال آنکه اینجا همین امیدی که تا آخرین دم دل را گرم می‌دارد و مرگ را ده بار آسان‌تر می‌کند بی‌چون و چرا از محکوم گرفته می‌شود. اینجا حکم صادر شده و همین که حکم است و قطعی است و اجباری‌ست و هولناک‌ترین عذاب است و بدتر از آن چیزی نیست. سربازی را در میدان جنگ جلو توپ بگذارید و شلیک کنید. او تا آخرین لحظه امیدوار است. ولی حکم ‘قطعی’ اعدام همین سرباز را برایش بخوانید، از وحشت ناامیدی دیوانه می‌شود یا به ... دیدن ادامه ›› گریه می‌افتد.»

کسانی که رُمان را خوانده‌اند از عاقبت چنین شخصیتی خبر دارند؛ کسی که امیدِ به زندگی را چنان بها می‌دهد که مجازاتِ اعدامِ یک آدم‌کُش را از خود آدم‌کُشی «به مراتب وحشتناک‌تر» می‌داند! او می‌پسندد انسان، تا آخرین دَم، به جای پذیرفتنِ مرگْ با غفلت از آن زندگی کند. او البته – همان طور که عنوان اثر به ما می‌گوید – «اَبله» است و به قول فروغِ فرخزاد «اَبلهانه می‌پندارد که حق زیستن دارد»:

بر او ببخشایید
بر او که گاه گاه
پیوند دردناک وجودش را
با آب های راکد
و حفره های خالی از یاد می‌برد
و ابلهانه می‌پندارد
که حق زیستن دارد

بر او ببخشایید
بر خشم بی تفاوت یک تصویر
که آرزوی دوردست تحّرک
در دیدگان کاغذیش آب می‌شود

زندگی یک فرصتِ کوتاه و رنج‌آور است برای پذیرفتن و طلبِ مرگ؛ آن را با غفلت از مرگْ تلف نکنیم:

به خدا سوگند، دلبستگى پسر ابو طالب به مرگ از دلبستگى کودک به پستان مادر بیشتر است. (نهج‌البلاغه، خطبۀ پنجمِ، ترجمۀ آیتی)

#داستایفسکی #فروغ_فرخزاد #مرگ #زندگی #اعدام

بُن بستِ درماندگی

«...هنگامی که راوی به بهانه ای از نمایش درماندگی امتناع، فرصت مواجهه با آن را دریغ میکند، اصلی ترین خصوصیت آن را با فریب حذف میکند: ناپایداری. اگر راوی با نمایش درماندگی، آن را با محک زمان می آزمود، با عامل زنده ای طرف میشد که تعدیل میکند. زمان میتواند با گذر خود دغدغه و مشغولیت ذهن و دل را از اوج جدا کرده، جست و جو برای مشغولیت و ادامه‌ی زندگی را جایگزین کند. در این صورت لحظاتِ اوج در کنار لحظات جدا شده از اوج معنا پیدا کرده اهمیت پیدا میکنند. در یک کلام این نمودار است که اهمیت دارد و دل و ذهن را به اوج برده یا از آن جدا میکند نه اوج یا دوری از اوج. حذف این گرفتاری در نمودار نوعی لجبازیست با زمان و خاصیت تعدیل گرِ آن...» مطلبِ کامل در نشانی زیر:

https://www.cinemafromcinema.com/?p=202

آزادی «حق» است یا «تکلیف»؟

شهید سید مرتضی آوینی در ارتباط با این نقلِ قول از کامو می‌گوید:

کامو می گوید که جامعۀ بازرگانی، آزادی را به مثابه «حقی از آن خویش» تلقی می کند نه «تکلیفی در برابر دیگران»، و این سخن است که نگارنده را جذب کرده است: اختیار و آزادی انسان فراتر از آنکه حقّ او باشد، تکلیف اوست. ما می‌گوییم «تکلیف در برابر خدا»؛ ماکسیم گورکی در «هدف ادبیات» می گوید «تکلیف در برابر مردم»…
(ترجمۀ نقل قولِ کامو از مصطفی رحیمی، به نقل از کتابِ «رستاخیزِ جان»)

#خدا #حق #تکلیف #هنر #آزادی #سیدمرتضی‌آوینی #آلبر‌کامو

من سال‌هاست که از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید نمی‌کنم و تونستم خانواده رو هم در این موضوع با خودم همراه کنم.

#تارانتینو #فروشگاه_زنجیره‌ای

رابطه‌ی سگ داشتن و صُلحِ جهانی!