گام به گام تئاتر


پیش نوشت : چند شب پیش به تماشای نمایش ریچارد سوم کار آتیلا پسیانی نشستم و در طول این نمایش طراحی های زیبا و جلو های تصویری چشم نوازی از کمپوزیسیون دیدم که تصمیم گرفتم این نوشتار گام به گام تئاتر رو به این مقوله اختصاص بدم البته کاملا موجز.

کمپوزیسیون

کمپوزیسیون ... دیدن ادامه ›› در واقع به نحوه ی قرار گرفتن عناصری که تو صحنه مون داریم مثل دکور ، شخصیت ، نور و رنگ ، با تاکید بیشتر بر شخصیت هاست که این وسواس به خرج دادن در نحوه ی قرار گرفتن ، به منظور تاکید بر یک رویداد دراماتیک و به تصویر کشوندنش هست . برای درک کاملتر این قضیه و اینکه مبادا با میزانسن اشتباه گرفته شه میتونم اینطور بگم که صحنه رو یه قاب در نظر بگیرید و نحوه قرار گرفتن عناصر در یک لحظه خاص از نمایش ، کمپوزیسیون اون بخش از نمایش میشه انگار که با دوربین عکاسی بخواییم لحظات مختلف نمایش رو ثبت کنیم . در واقع میشه گفت سراسر نمایش از تعداد زیادی تصاویر ساکن تشکیل شده که به کمک حرکت هر تصویر به طور مداوم به تصویر بعدی تبدیل میشه که بر شیوه ی درک هر تماشاگر و واکنش احساسی او نسبت به نمایش تاثیر میذاره .
کمپوزیسیون در اشخاص بازی میتونه با نحوه ی چیدمان دو ، سه یا تعدادی بازیگر رخ بده که برای هر کدام از حالاتی که گفته شد مهندسی و تعیین موقعیت اونها ، بیانگر مفهوم خاصی از شرایط حاکم بر نمایش و منتقل کننده ی تاکیدات کارگردان کار بر روابط بین نقش هاست . برای مثال دو فرد در مقابل هم بطور خطی و رودررو، میتونه بیانگر تقابل آن دو و یا عشق آن دو باشه حال اینکه اگه پشت به هم باشند بیانگر قطع ارتباط کردن دو نفر از هم هست . کمپوزیسون های سه نفره معمولا مثلثی شکلند و اغلب نفرات در رأس های این مثلث قرار میگیرن که هرچه عمق این مثلث ها بیشتر باشه قاب چشم نوازتری در ذهن مخاطب حک میشه . یا وقتیکه تعداد زیادی بازیگر در صحنه داریم ، یه کمپوزیسیون جذاب و شکیل میتونه با قرار دادن یک بازیگر در یه سمت از صحنه و تعدادی از بازیگر در سمت دیگه ی صحنه ایجاد شه که این فضا، بازیگر تنها رو قدرتمند و دیکتاتور نشون میده و بر فردیت اش تاکید میکنه با این توضیح که تمام حالت های اشاره شده میبایست به فراخور متن و کشاکشی که بین شخصیت های نمایش هست طراحی بشه .
البته یه سری عوامل دیگه ای هم مثل تغییر سطح یه بازیگر نسبت به بقیه ، زاویه قرار گرفتنش نسبت به طرف مقابلش ، یکی ایستاده و دیگری نشسته ، هردو نشسته در حالت تفاهم و یا تقابل، استفاده از وسایل صحنه به عنوان یک بازیگر و تعبیر کننده فضا و دهها کمپوزیسیون دیگه در حالت های مختلف میشه ترسیم کرد که هر کدام بار تاکیدی خاص خودشون رو دارند .