خیلی خوشحالم که موفق شدم امشب به دیدن اجرای نمایش "من..." بیایم. به صداقت باید عرض کنم که چهار ویژگی بسیار شاخص در این اجرا دیدم.

ویژگی اول
یکی از بزرگترین وظایف یک روشنفکر، یک فرهیخته، یک مصلح اجتماعی و یک متفکر این است که اجازه ندهد در جامعه اش مسائل با شبه مسائل خلط شوند. چون اگر مسائل با شبه مسائل خلط شوند، آن که از بین خواهد رفت مسائل است. شبه مسائل یعنی مسائل نماها یا مسائل کاذب می آیند و جای مسائل واقعی را می گیرند و جامعه روز به روز افت بیشتر و بیشتر و بیشتری می کند. حال آن که در کتاب ها، رساله ها و مقاله هایی که نوشته می شوند، سخنان پر طمطراق، پر از ترمینولوژی و مصطلحات قلمبه سلمبه گفته می شود اما افت جامعه روز به روز بیشتر و بیشتر می شود. در این نمایش، به مسائلی پرداخته شده بود که هر منصفی که در عین انصاف از مسائل جامعه آگاه باشد، می بیند که هیچ کدامشان مسئله نما نیستند. بلکه مسائلی هستند که با گوشت، پوست و خونمان ادراکشان می کنیم.

ویژگی دوم
در مورد مسائل اجتماعی به جای اینکه به بالا دستی ها و به نهادهای سیاست و قدرت توجه کنیم به خودمان توجه کنیم. و اینکه مشکلات ... دیدن ادامه ›› به دست خود ما باید حل شوند. در این نمایش، حل مسائل به دیگران ارجاع داده نشده بود. کسانی که مشکل داشتند، باید مشکل و مسئله خود را حل می کردند. تمام مسئله این بود که خودمان حلال مسئله ایم و خودمان باید مشکلاتمان را رفع کنیم.

ویژگی سوم
ریشه شناسی مسائل و مشکلات بود. توجه دادن به اینکه بزرگ ترین مشکل و مسئله جامعه این است که هر کسی فقط به فردیت خودش می پردازد، بدون آنکه به عضویت (membership) خود در جامعه توجه کند. به تعبیر دیگر همان چیزی که فرزانگان و عارفان پیشین "انانیت" و "نفسانیت" می نامیدند و امروزه در روانشناسی و رواندرمانگری، ایگو(ego) و بزرگ شدن یا متورم شدن ایگو خوانده می شود.

در این نمایش نشان داده می شود به جهت اینکه ایگو (ego) خودمان بزرگ است و بر "انانیت" خودمان تکیه می کنیم، نه تنها در حل مسائل خودمان موفق نیستیم، بلکه مسائلمان را بیشتر و بیشتر می کنیم. به نظرم این نکته خیلی مهمی بود.
توجه به من گفتن ها و منم منم کردن هایی که مشکل ایجاد کرده و اگر بخواهیم مشکلات را حل کنیم باید اول روی همین ها دست گذاشته شود و این به نظرم امتیاز بزرگی بود.

و اما ویژگی چهارم
بیان تجسمی و تصویری این اندیشه ها و آراء خیلی از لحاظ عاطفی تاثیر گذار بود. نقش بسیار موثر حرکات در این اجرا بسیار قوی بود و این اثر عاطفی را روی مخاطب افزایش می دهد. اگر مخاطب بتواند بیش از آنچه می شنود، در صحنه ببیند، اثر عاطفی اش بیشتر است و ما اینجا بیش از آنچه می شنیدیم، می دیدیم. دراجراهایی که در سال های اخیر دیده ام، در خاطرم نیست که واقعا به این زیبایی از بیان کم شده و به حرکت (جنبش) افزوده شده باشد.

بدون اینکه قصد چاپلوسی و تملق داشته باشم، به همه ی اهل اندیشه اجتماعی همه کسانی که دلسوز جامعه شان هستند، همه کسانی که واقعا و از صمیم قلب می خواهند وضع جامعه شان بهتر باشد، برای ملت خودشان دلشان می سوزد، برای وطن خودشان دلشان می سوزد، توصیه می کنم هم این اجرا را ببینند، هم به ادامه اینگونه اجراها در تئاتر کمک کنند. جالب نیست که برای اینکه حیثیت و پرستیژ اجتماعی داشته باشیم به دیدن نمایش هایی برویم که نویسنده هایش از بهترین نمایشنامه نویسان غرب اند، اما مسائلش مسائل ما نیستند. بهتر است اینجا هم "انانیت" خود را فراموش کنیم و بیاییم سراغ اینگونه اجراها. از این لحاظ، من نه فقط این نمایش، که همه نمایش هایی که از این جنس و قماش اند را توصیه می کنم. دوستان و دلسوزان جامعه این نوع نمایش ها را تقویت کنند، هم با شرکتشان در تئاتر ها و هم با کمک رسانی فکری به نویسندگان و کارگردانان و بازیگران این گونه اجراها. واقعا چندین سال است که تئاتر به این خوبی ندیده بودم و امیدوارم بقیه هم در این لذت شریک بشوند. خیلی خوشحالم از این بابت.

دکتر مصطفی ملکیان
چاپ شده در روزنامه شرق
96/9/4
http://www.sharghdaily.ir
http://www.sharghdaily.ir/News/148918/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84%D8%B4-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84%D8%B4-%D8%AE%D9%84%D8%B7-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF