نمایشگاه›سنگ صبور

به کوشش مریم مفاخری و هنرمندی آرزو نصرتی، آنا احدی، آزاده بسطامی، اکرم صبوحی، شعله خمسه راد، شهین افراسیاب، کشمیر جهانگیری، شمسی خداداد، فریبا داننده، مهوش علی همتی، گل قدم میرزازاده، زهرا رباطی، سهیلا حسینی، حشمت قنبری، ملیحه سهرابی

شما که می شناسیم تان و شما که این نمایشگاه بهانه ای می شود تا در شلوغی دنیا باهم آشنا شویم. از سال ها پیش این بهانه ها را دوست داشتم، از وقتی فهمیدم چگونه انسان های همفکر را کنار هم جمع می کند و بدون اینکه حواس شان باشد یا حتی تلاشی کنند، ناگهان به خود می آیند و می بینند یک عالم غریبه ی آشنا دورشان هست که انگار سالهاست می شناسندشان و انگار لبریزند از حرف های نگفته برای هم. از هر مسیری که گفتگو می کنند، به کارها و رویاهای مشترک شان می رسند. مثل اشتیاق برای میوه ی نوبرانه که نمی توانی پنهانش کنی، روحشان شعله می کشد برای همکلام شدن. آن وقت باور می کنند که دنیا چقدر کوچک است. امیدوارم این بار هم در کنار هم این اتفاق را تجربه کنیم و خاطراتش را در دل و جانمان نگه داریم برای ساختن فرداهای عاشقانه تر برای زمین ...

ایده ی سنگ صبور دو سال قبل از دل و روح همین بهانه های دسته جمعی برای مان رقم خورد. اول قصه، لیلا بود که مرا تشویق کرد یا پری بود که به من شجاعت داد. به وضوح یادم نمی آید اما مهم این است که هر دو در این مسیر قدم به قدم به ما انگیزه ی حرکت دادند. می گویم ما، منظورم ۳۴ قلب و روح و فکر کنار هم است. باهم دل هایمان را یکی کردیم و عروسک را برای تقسیم کردن احساس خوب مان با یگدیگر انتخاب کردیم؛ یکی از آن قصه های شیرینی است که در زمان بازدید از نمایشگاه حتماً برایتان می گوییم. این مسیرِ پر از رنگ و احساس و تجربه باعث شد که ما باور کنیم که باید آن را با مردم سرزمین مان به اشتراک بگذاریم و همقدم هایی برای خلق بیشتر آگاهی جستجو کنیم.

و اما داستان عروسک سنگ صبور:

عروسک سنگ صبور یک قصه ی قدیمی در ایران زمین دارد. قصه ای با روایت های گوناگون در نقاط مختلف که شاید آشناترینش برای بیشتر ما داستانی کوتاه از صادق هدایت باشد. ما بعد از پیدا کردن حکایت های گوناگونِ این قصه تصمیم گرفتیم با هم عروسک سنگ صبور خودمان را بسازیم و با مدد انگشتان مان به این رویای شیرین جسم و جان دهیم تا در لحظه های تنهایی همدم و همرازمان شوند. البته این تمام ماجرا نیست زیرا وقتی ساخته شدند، دیدیم نه تنها جان دارند و روح، بلکه سرشارند از قصه های شنیدنی، از رازهای دل کوچکشان و از اینکه با خالقان خود چه کرده اند که حال شان پس از ساختن عروسک ها چنین خوش شده... به این ترتیب سنگ صبور برای ما تبدیل شد به قصه گویی کوچک و صبور، از عمق جان و روح هر کسی که خلقش کرده بود. از زبان عروسک، چقدر شنیدن داشت این عاشقانه های آرام.

ماجراجویی مان تمامی نداشت زیرا این تازه نقطه ی شروعی بود برای کشف راز نهفته در عروسک دوختن. گفته می شود که عروسکی چندان قدیمی و دقیقاً با نام سنگ صبور در ایران نداریم و آنچه هست، شاید از قاجار به قبل نباشد اما مگر می شود سنگ صبور در ایران و دیگر نقاط دنیا نبوده باشد؟ وقتی گوشی برای شنیدن نبود، نواهای عاشقانه ی زمین بر جان چه کسی و چگونه نجوا می شدند؟ آیا عروسک ها تفاوت دارند و یا با نامی دیگر در گوشه ای دیگر از دنیا به حیات خود ادامه می دهند؟ این پرسشی بود که در جستجوی پاسخش، هر روز فهرست مان را رنگین تر دیدیم؛ از عروسک هایی که کارکردشان همچون سنگ صبور است اما نام های شیرین شان ما را مشتاق تر کرد تا قصه های آنها را هم گوش کنیم و بخوانیم.

این مقدمه را تعریف کردم تا در یک عصر پاییزی (در روزهای نمایشگاه سنگ صبور) با هم چای بنوشیم، تجارب مان را تبادل کنیم، پای قصه های عروسک ها بنشینیم و لذت ببریم. در طول تاریخ، پیکرک ها و عروسک ها در نقاط بسیاری از جهان همراه و همدل انسان زیسته اند، محرم رازهایشان. در ایران نیز ساخت عروسک پیشینه ای باستانی دارد و اسناد و مدارک بسیاری پیرامون مجسمه هایی که گاه بازیچه و گاه پیکرک های آیینی و حتی ابزاری درمانی بوده اند وجود دارد. 

پروژه ی "سنگ صبور” پس از پژوهش در زمینه ی تاریخچه و چگونگی ساخت عروسک در ایران با الهام از یکی از قصه های اصیل ایرانی اجرا شده است. ساخت عروسک با اهداف درمانی از قبیل کمک به ترمیم تصویر بدنی (پس از انجام شیمی درمانی و عمل جراحی) ارتقای کیفیت زندگی و ... برای تعدادی از بانوان بهبودیافته از سرطان و ام اس آغاز شد. اکنون پس از دو سال فعالیت، از تمامی اساتید، پژوهشگران، هنرمندان و علاقمندان صمیمانه دعوت می کنیم در نمایشگاهی که از مراحل اجرا و دستاوردهای این پروژه برگزار می شود حضور یابند. برپایی این نمایشگاه برای تقدیر از بانوانی است که هنر زندگی را در عروسک هایشان دوخته اند و سفیرانی هستند برای امید، عشق و زندگی.

مریم مفاخری – مهر ماه 95
منبع: سایت گالری‌اینفو