در اولین نشست از فصل دوم شبهای مستند طهران، به تماشای دو فیلم از کامران شیردل با رویکرد تحلیل و شناخت عمیق تر از شهر تهران می نشینیم؛ قلعه و تهران پایتخت ایران است.
قلعه روایتی است از زنانی که در «شهر نو» به سر میبرند یا میبردهاند و هماکنون در کلاسهای سوادآموزی جمع شدهاند. شهر نو، «قلعه»، «جمشید» یا «گمرک» نام محلهای است که زنان تنفروش در آنجا زندگی میکردند که همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در آتش تندرویان و خشم مردم سوزانده و ویران شد.
«قلعه» به سفارش سازمان زنان ایران در مرکز سینمایی و سمعی بصری تهیه شده است و فیلمبرداری آن در سال ۱۳۴۵ همزمان با فیلم دیگر کامران شیردل «تهران…پایتخت ایران است» آغاز شده. پس از توقیف فیلم تهران پایتخت ایران است؛ از ادامهی فیلمبرداری قلعه هم جلوگیری شد و کار نیمهتمام ماند . پس از دوازده سال در سال ۱۳۵۹ قلعه با همان راشها به همراه عکسهایی از کاوه گلستان تدوین شد.
کامران شیردل (زاده ۱۳۱۸ در تهران)، مترجم، کارگردان و مستندساز ایرانی است. او از افراد تأثیرگذار بر موج نوی سینمای ایران است.