۹۹% می‌بازیم

کارگردان نمایش «سگک» می‌گوید: ۹۹ درصد باخت با ماست ولی با یک درصد امید کار می‌کنیم.

رضا بهرامی که به تازگی اجرای نمایش «سگک» را در تماشاخانه ایرانشهر آغاز کرده است، در گفتگو با ایسنا از شرایط دشوار اقتصادی سخن می‌گوید که دغدغه‌ای بزرگ‌تر از کروناست و از مدیران فرهنگی گله می‌کند که به جای حل مشکلات هنرمندان به دنبال عکس یادگاری هستند. 

او درباره جلب تماشاگران برای حضور در سالن‌های تئاتر می‌گوید: پیش‌بینی خوبی دارم. فکر می‌کنم تعطیلات پیاپی تئاتر در یک سال و چند ماه گذشته، نوعی تشنگی و احساس نیاز در تماشاگر ایجاد کرده است.
بهرامی با ابراز رضایت نسبی خود از تماشاگران این نمایش در روزهای اول اجرا ادامه می‌دهد: ما بیش از اینکه دغدغه کرونا را داشته باشیم، نگران فقر اقتصادی هستیم. تورم وحشتناک فعلی سبب شده مردم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کنند و فقط به دنبال سیر کردن شکم خود هستند و اینکه سقفی بالای سر داشته باشند. در این وضعیت مردم نه دل خوشی برای تئاتر دیدن دارند و نه شرایط اقتصادی به بسیاری از آنان این اجازه را می‌دهد که بلیت تئاتر تهیه کنند.

این کارگردان با ابراز تاسف از اینکه همیشه فرهنگ و هنر در اولویت آخر قرار می‌گیرد، اضافه می‌کند: دولت‌های ما همیشه شعار فرهنگ‌سازی سر می‌دهند ولی در سیاست‌های کلان خود کمترین اهمیتی به این مقوله نمی‌دهند. حال آنکه در تاریخ دیده‌ایم بعد از نابودی اتریش در جنگ دوم جهانی، این کشور با وامی که برای بازسازی خود در اختیار گرفته بود، تنها به احداث سالن‌های تئاتر پرداخت چراکه فرهنگ را زیربنای توسعه کشور می‌دانست و این گونه شد که پایتخت اتریش هم از نظر فرهنگی و هم اقتصادی و گردشگری بسیار پررونق است. در مقابل، ما مدام از فرهنگ ۲۵۰۰ ساله خود می‌گوییم ولی برای توسعه آن قدمی برنمی‌داریم.

بهرامی با انتقاد از کم‌توجهی دولت به مقوله فرهنگ و هنر ادامه می‌دهد: دولت به جای حمایت از هنرمندان در دوران سخت کرونا مدام به دنبال حاشیه‌هایی است که بتواند با آنها عکس یادگاری بگیرد و خود را برجسته کند.

او با ابراز تاسف از اینکه هنرمندان در اولویت واکسیناسیون قرار نگرفته‌اند، اضافه می‌کند: این همه سریال در شبکه نمایش خانگی در حال تولید است. این همه کالای فرهنگی با سختی و مشقت آماده می‌شود، کار هنرمندان هم همانند کادر درمان و رانندگان وسایل نقلیه عمومی پرخطر است، چه ایرادی داشت که آنان هم در اولویت واکسیناسیون کرونا قرار بگیرند؟!

این کارگردان با تاکید بر شرایط سخت گروه‌های نمایشی در دوران کرونا می‌افزاید: ما داریم کار جهادی می‌کنیم. زیرا بررسی تمام جوانب نشان می‌دهد ۹۹ درصد باخت با ماست و ما با یک درصد امید داریم کار می‌کنیم و کوشیده‌ایم تئاتر را زنده نگه داریم. اما می‌بینیم مسولان از دیوار این تئاتر که در حال فرو ریختن است، استفاده می‌کنند و با همین دیوار نیمه ویران هم عکس یادگاری می‌گیرند.

بهرامی خاطرنشان می‌کند: گروه ما در دوران کرونا سه نمایش اجرا کرد درحالیکه بیشتر گروه‌های شناخته شده که همیشه پول‌های آن چنانی می‌گیرند، در این مدت فقط بیانیه دادند ولی تاریخ قضاوت خواهد کرد که چه کسانی در این دوران سخت چراغ تئاتر را روشن نگه داشتند.

بهرامی که نمایش خود را درباره شاهرخ ضرغام، یکی از شهدای جنگ ۸ ساله ایران و عراق روی صحنه می‌برد، با ابراز تاسف از اینکه هیچ یکی از نهادهای متولی کوچک‌ترین حمایتی از این نمایش نکرده‌اند، می‌گوید: نه قراردادی داریم و نه تضمین فروش. ۹ بازیگر روی صحنه دارم به اضافه چندین نفر عوامل پشت صحنه. اینها که با باد هوا زندگی نمی‌کنند. اما سازمان‌ها و نهادهایی که در شرح وظایف‌شان حمایت از کالای فرهنگی با مضمون دفاع مقدس وجود دارد، هیچ یک قدمی برای این نمایش برنداشتند. اما اگر همین نمایش، کارگردان مشهوری می‌داشت، کمک‌های میلیاردی می‌کردند و عکس یادگاری می‌گرفتند ولی ما سودی برایشان نداریم.

او با بیان اینکه به همه سازمان‌های مربوط نامه نوشته است، ابراز تاسف می‌کند: هیچ کدام کمکی نکردند. در کلام به به و چهچه سر می‌دهند ولی در عمل هیچ!

بهرامی که سال گذشته این نمایش را در جشنواره تئاتر مقاومت اجرا کرده است، درباره حمایت این جشنواره از نمایش «سگک» می‌گوید: این جشنواره به همه گروه‌های نمایشی ۲۰ میلیون تومان کمک هزینه داد. در حالیکه ما سه ماه تمرین کردیم. حتی اگر پول اجاره پلاتو و چای و بیسکوییت عوامل کار را محاسبه کنیم، خواهیم دید که ۲۰ میلیون برای تولید یک نمایش چقدر ناچیز است.

او در پاسخ به این پرسش که آیا مرکز هنرهای نماشی بودجه‌ای برای تولید نمایش‌های روی صحنه تخصیص نداده است؟ توضیح می‌دهد: تا به امروز از طرف مرکز هیچ تماسی با ما گرفته نشده. ما با تماشاخانه ایرانشهر قراردادی داریم که بر مبنای آن ۷۰ یا ۷۵ درصد فروش گیشه سهم گروه می‌شود و مابقی به سالن می‌رسد.

این کارگردان که در دوران کرونا در اجرای سه نمایش مشارکت داشته است، با اشاره به سخنان اخیر مدیر کل هنرهای نمایشی درباره حمایت از گروه‌های تئاتری ادامه می‌دهد: از سال گذشته تا به حال هنوز بخشی از مطالبات ما پرداخت نشده است و این پرسش جدی ماست که بودجه تئاتر کجا هزینه می‌شود. آن هم در شرایطی که تعداد تولیدات این اندازه کم بوده، به راحتی می‌شد به گروه‌های اجرایی کمک هزینه‌هایی درخور پرداخت کرد.

بهرامی با بیان اینکه در تئاتر همه مسئولیت‌ها به عهده کارگردان است، ادامه می‌دهد: با تک تک اعضای گروه قرارداد کتبی بسته‌ام. خاله بازی که نمی‌کنیم یا تئاتر دبستانی که اجرا نمی‌کنیم! اما هیچ چشم‌اندازی برای تسویه حساب با آنان ندارم. در چنین وضعیتی چگونه یک کارگردان می‌تواند همه نیرو و فکر خود را معطوف خلاقیت هنری کند، چراکه بیشتر فکر و ذکر او درگیر مسائل جانبی کار است.

او در پاسخ به پرسشی دیگر درباره وضعیت تبلیغات تئاتر در دوران کرونا، می‌گوید: سال‌هاست این معضل را داریم. وقتی سالنی روابط عمومی دارد، باید صفحه‌ای جذاب تدارک ببیند تا مخاطب را ترغیب کند نه اینکه در او ایجاد دافعه کند. با تمهیداتی مانند باشگاه تماشاگران و ... هم می‌توان بخشی از تماشاگران را حفظ کرد ولی اینها ضعف‌های مدیریتی ماست که متعلق به این دوره خاص هم نیست و مدت‌هاست با آن دست به گریبانیم.

رضا بهرامی در پایان با اشاره به انتخابات پیش رو ادامه می‌دهد: نمی‌دانیم رییس جمهوری جدید با چه راهکاری می‌آید ولی همیشه امیدوار بوده‌ایم وزیر فرهنگ درک درستی از این مقوله داشته باشد و تنها به دنبال عکس یادگاری نباشد. متاسفم برای وزیری که برای حضور در تئاتر ۵ دقیقه زمان می‌گذارد ولی از اول تا به آخر اختتامیه جشنوراه فیلم را می‌ماند حال آنکه بسیاری از بزرگان سینما پیشینه تئاتری دارند. وقتی وزیری چنین باشد، چه توقعی از زیرمجموعه او باید داشت؟!   

نمایش «سگک» نوشته کهبد تاراج و کار رضا بهرامی هر شب راس ساعت ۲۰ و به مدت یک ساعت در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌رود.