دغدغه دنیای زنان تغییر می کند ولی پایان نمی یابد

به گزارش تیوال به نقل از ایران تئاتر
  شناسه مطلب: 64810

ایران تئاتر : فریناز صراف از جمله کارگردان های نسل جوان است که در اجراهایش به طرح مسائل اجتماعی علاقه دارد.

نمایش "پوف" بر اساس نمایشنامه  لین ناتیج، نویسنده معاصر زن سیاه پوست آمریکایی اجرا می شود که در اواخر دهه ۹۰ نوشته شده است . نمایشنامه ای  اجتماعی و زنانه که نویسنده وکارگردان دیدگاه‌های خود را به شکل جدی ،طنز و سورئال نسبت به مسائل زنان مطرح می‌کند.

نمایشنامه«پوف»  دودهه قبل تر نیز توسط مرحوم هوشنگ حسامی با بازی گلاب آدینه و سیما تیراندازرو صحنه اجرا شده بود. این نمایشنامه داستان دو خانم میانسال امریکایی است که سرنوشت سخت و مرارت‌های فراوانی را پشت سر گذاشتند. لورین خسته از شرایط زندگیش دربرابرستمی که سال‌ها نسبت به او روا شده است عصیان می‌کند و دست به اقدامی جادویی می‌زند. حادثه چنان غریب است که پذیرفتن اش دور از دهن می‌نماید.اما در نهایت زن ازدوست و همدم خود کمک می‌گیرد .دراین بین شاهد واکاوی درونیات زندگی این دوزن هستیم که منجربه خلق حادثه‌ای عظیم‌ترمی‌شود.عوامل اجرایی نمایش پوف عبارتند از: سپیده دستینه و فرینازصراف بازیگران ،فریده فرح‌بخش فارسی تهیه‌کننده ،علی رضا دستمالچی، رومینا زاهدی صدا، فریما ظهیری و امیرمنصور اسفندیاری گروه کارگردانی، ندا ایزدی طراح صحنه،مونا کریمی دستیار صحنه، سپیده دستینه طراح لباس و گریم، روزبه خوش‌نیت طراح نور،مرتضی ربیعی‌فر،آهنگساز،یاسمن محمودی گرافیست(طراح پوستر و بروشور)،عرفانه صادق‌زاده عکاس،ایمان امدادی، روزبه خوش‌نیت ساخت تیزر وسِمیرامیس محمدی مدیر روابط عمومی و ارتباط با رسانه این نمایش هستند. نمایش«پوف» از بیست وهفتم مهرماه هر روز به استثناء روزهای شنبه ساعت ۱۹:۳۰ ، در تالار ناصر خسرو به نشانی خیابان انقلاب، خیابان ۱۶ آذردرحال اجرا است با فریناز صراف درباره اجرایش گفت وگویی انجام داده ایم.

در بروشورنمایش ارجاعی به برخی از جملات کتاب درآمدی جامع بر نظریه های فمینیستی  نوشته رزمری تانگ انجام داده اید آیا نمایش پوف یک اثرفمینیستی است؟
من یک زن هستم و دغدغه طرح و بررسی مشکلت زنان برایم خلی مهم وجدی است و خودم هم با بیشتر این مشکلات مواجه هستم.این متن را از زمان چاپ ترجمه فارسی اشخوانده بودم و به نظرم متن یک سری چیزها را کم داشت .نکته دیگرنگاه رادیکال نویسنده به مسائل زنان بود و با این میزان حجم رادیکال نسبت به مسائل زن ها مخالف هستم.

در اجرای شما همچنان رگه های از این نگاه رادیکالی دیده می شود ؟
نه ، اگربه بخش پایانی نمایش توجه کنیم ،من بخش نگاه رادیکال نویسنده را به صورت درشت نمایی نشان دادم تا جنبه مخرب وجود چنین نگاهی اشاره کنم واگربخواهیم از دریچه تند رویانه به قضایا نگاه کنیم به بن بست می رسیم. اگر زنان هم بخواهند در مقابل ظلمی که به آنها می شود جنبه خشونت آمیز وتند رویانه را در پیش بگیرند ، زنان هم تبدیل به موجودات زورگو می شوند.

 به همین دلیل بود که در بخش پایانی نمایش برتن لورین و فلورنس  لباس ها و چکمه های چرمی مشکی رنگ مثل فاشیست ها کردید؟
در واقع این لباس نمادی ازظاهرو تفکربرخی ازدیکتاتورها مثل هیتلروموسولینی وغیره است . مونولوگی که درانتهای نمایش شنیده می شود نقدی بر این خشونت است وبا ترکیدن دو زن نظیر صحنه اول نمایش که ساموئل حین خشونت نسبت به زنش ترکید و منهدم شد تاکید کردم که عاقبت ظلم همبن نابودی است و علی رغم مبارزه با ظلم نباید به خشونت صریح روی بیاوریم.

بنابراین نگاه شما به مقوله ظلم فراجنسیتی است؟
بله، معتقدم انسان بودن مهم است و زن ومرد بودن درمرحله بعدی تعریف دارد. درطول تاریخ ظلمی که به زن ها روا شده است بیشترازمردان بوده است و درنتیجه شکل گیری جریان فمینیست در دوران خودش یک ضرورت بوده است .هیچ زنی در دنیا حتی اگراعتراف نکند که دغدغه دارد  وجود ندارد که به مشکلات و چالش هایش فکر نکرده باشد .فمینست ها رسالتشان طرح وبررسی چالش و مسائل زنان است .

موقعی که جنبش فمینیست در دهه بیست میلادی شکل گرفت زنان ازکمترین حقوق اجتماعی مثل رای دادن محروم بودند. اما دردنیای امروز حداقل درحوزه هنراغلب کارگردان های نمایش های این روزهای ما تئاترهستند و یا نمایش هایی با موضوعات زنانه اجرا می شود. بنابراین دغدغه ها تغییر کرده ، اینطور نیست؟
درزمانی که اشاره کردید و زنان اروپایی و امریکایی برای گرفتن حقوق اجتماعی و رای دادن تلاش می کردند. اهداف این جریان به گونه ای دیگر بود . درادامه با توجه به رخدادهای اجماعی  مارکسیسم  و رادیکال بروزوظهور پیدا کردند. من درنمایش هم اشاره هایی به جریان ونظریه های رادیکال دارم. درست است که نظرتشان تند رویانه بود ،اما توانستند شرایط زیست زنان را تا آلان هم که عصر فمینیست های پسامدرن است بهبود ببخشند ونمی توانیم بگویم دغدغه ها به پایان رسیده است. جریان حقوق زنان پویایی دارد و بسته به شرایط و نوع جوامع بازتاب های مختلفی دارند.

آیا نمایش پوف برای زنان ایرانی مابه ازاء دارد؟
بله، خانم ها ایرانی مشکلات زیادی دارند. موقعی که یک سری ازاطرافیام متوجه شدند من قصد اجرای این نمایش را دارم . با تعجب به من می گفتند چرا می خواهی این نمایش را اجرا کنی؟ و فورا جلوی آن گارد و موضع می گرفتند . گویی تا یک زن قصد صحبت کردن درباره حقش دارد. ناگهان با او مخالفت می کنند و عنوان می کنند فمینیست شده ای! درجامعه ای هستیم که گاه و بیگاه زنان و دختران قربانی خشونت کور اسید پاشی می شوند . درجامعه ای هستیم که تعداد وکلای مجلس و وزیران زن حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد. درجامعه ای هستیم که من خانم به عنوان هنرمندی که می خواهم تئاتر اجرا کنم کمتر باور واعتماد نسبت به من شکل می گیرد .خیلی از دوستان همدوره ای من دردانشگاه که بسیار با استعداد و فعال هم هستند ،به علت اینکه همسرانشان مخالف با کارشان هستند خانه نشین شده اند ونمی توانند فعالیت اجتماعی موثری داشته باشند . بنابراین حتی طبقه تحصیل کرده زنان جامعه ما با مشکلات و چالش های زیادی روبه رو است.

در چه بخش هایی از نمایش نامه لین تاتیج برای اجرا تغییرات ایجاد کردید؟
نمایش نامه دریک پرده بود ومن پرده دوم را به کار اضافه کردم وتغییردیگر درنمایش نامه این بود که شخصیت فلورانس  چندان پرداخته نشده بود ومن شخصیتش را بسط دادم و مونولوگ ها ودردل هایی این زن را به متن افزودم.

آیا لورین و فلورنس نمایندگی بخش های متفاوتی از زنان را شامل می شوند؟
بله، کاملا می خواستم دو زن متفاوت را نشان بدهم .که هر کدامشان به شکلی با نوعی از خشونت شوهرانشان مواجه هستند.

 گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی