تئاتر مشارکتی از یک مشخصه اصلی در دل خود تئاتر میآید یعنی گفتگو؛ گفتگویی که این بار بین نمایش و تماشاگر رخ میدهد
"موضوع چیه؟" نوعی اجرای مشارکتی است که ایده اولیه جذابی دارد و قرارست ما را به عنوان تماشاگر در انتخاب دو بازیگر از میان ۹ بازیگر روی صحنه برای ورود آنان به تئاتر حرفهای سهیم کند.
بازیای که نمایش ما را واردش میکند، بیشباهت به تلنت شو (مسابقه استعداد یابی) نیست، اما به مرور و با صرف حوصله و مشارکت تماشاگر، مسیر طولانی نمایش سخت و ترسناک میشود و مسئولیتی از پیش تعیین نشده به تماشاگر تحمیل میکند. پای انتخاب در میان است و بازیگران، در فضایی شلوغ مرز بداهه و اتد زدن و تمرین را تا رسیدن به نقطه اجرا طی میکنند و ظاهراً برای انتخاب شدن خود را به آب و آتش میزنند. کارگردان هم که به نظرم بهترین بازیگر روی صحنه است، پروسه انتخاب و محک زدن بازیگر را پیش چشم مخاطب تا پای آزار دادن جلو میبرد و برای دخالت و همراه شدن مخاطب با این بازی آمیخته با هراس، خود تبدیل به یکی از عناصر اجرا میشود.
نمایش از این منظر برای من جذاب است که شبیه یک مطالعه درباره چند و چون شکلگیری اجرا با همه پیچیدگیهای نامطلوب پشت صحنه است و دخالت دادن تماشاگر در پروسه انتخاب بازیگر بیشتر بهانهای برای باز کردن و به سطح رساندن این مطالعه است.
علاوه بر این نمایش در بطن خود میتواند مفاهیم دیگری را نیز پی بگیرد که توجه به آنها خالی از لطف نیست. مثلا جایی که بحث انتخاب در میان است، ممکن است در تداعی معانی به کانسپت قضاوت هم برسیم، و یا از میانه اجرا به بعد در پیگیری میزان نفوذ مرجع قدرت پشت صحنه، به انزجار از انتخاب برسیم.
اما از همه اینها مهمتر کانسپتی است که بنظر میرسد خود نمایش بر آن تاکید دارد و آن شمایل نمادین تماشاگر است. آنچه در اغلب حوادث و فجایع پیرامونمان بعنوان آسیبشناسی یک جامعه امروزی طرح میشود: بیتفاوتی. نمایش تلاش دارد با دخالت دادن تماشاگر در فاجعه روی صحنه، اهمیت مداخله و حضور او را در فجایع بزرگتری به رخ بکشد.
بنظرم نمایش در شکل مورد نظر خودش موفق است، پرسشهای بسیاری که در حین تماشای نمایش شکل میگیرد بسان رشتههایی نامرئی به بدنه اجرا وصل میشوند و تجربهای تازه را در تئاتر مشارکتی رقم میزنند.
فرشته حبیبی