نشست «ماجان» در برج میلاد / مبارزه مادر و پدر برای موجودیت فرزند

نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «ماجان» به کارگردانی رحمان سیفی‌آزاد در سومین روز از سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر با حضور عوامل این اثر برگزار شد.

به گزارش ستاد خبری جشنواره فیلم فجر، نشست پرسش و پاسخ فیلم «ماجان» ساخته رحمان سیفی‌آزاد با حضور کارگردان، محمدمهدی عسگرپور تهیه‌کننده، مهتاب کرامتی، سیما تیرانداز، عرفان برزین، سارا میرابی و محمدمهدی احمدی بازیگر، لیلا لاریجانی فیلمنامه نویس و سعید بجنوردی صدابردار فیلم با اجرای محمود گبرلو عصر روز سه‌شنبه، ۱۲ بهمن‌ماه برگزار شد.

در ابتدای نشست سیفی‌آزاد درباره سوژه و ایده ساخت این فیلم اظهار کرد: سوژه این فیلم را خانم لاریجانی پیشنهاد داده بودند و در مرحله اول دنبال سرمایه‌گذار بودیم که با موسسه تصویر شهر به توافق رسیدیم، در ادامه خانم لاریجانی نگارش را شروع کردند که آقای عسگرپور و دیگر دوستان در ادامه مسیر در کنار ما قرار گرفتند.

این کارگردان با اشاره به این موضوع که برخی روند فیلم را کُند توصیف کردند، گفت:  فکر می‌کنم اگر فیلمی همه نکات را رعایت کرده باشد باید با همین ریتمی که شاهد آن بودیم به نمایش دربیاید، و این فرصت را به مخاطب بدهد تا با کاراکتر همراه شود.

سیفی‌ازاد که جربه مدیریت در تلویزیون را نیز داشته است، درپاسخ به این پرسش که تضادهایی در فضای سینما و تلویزیون وجود دارد، عنوان کرد: اقتضائات سینما و تلویزیون باهم بسیار فرق می‌کند، در تلویزیون هم اگر بحث شخصیت پردازی باشد، حتی اگر در مواردی خط قرمز وجود داشته باشد، باز هم نشان داده می‌شود. من فکر نمی‌کنم این دو فضا تضادی داشته باشند و تنها بحث  ضروریت‌هایی است که هرکدام دارند و بر اساس آن‌ها حرکت می‌کنند.

این کارگردان در ادامه با اشاره به اینکه «ماجان» را تقابل دو نگاه می‌داند، بیان کرد: اینکه گمان کنیم فیلم ذکر مصیبت است،این طور نیست. شاید بگوییم ذات مادری ایجاب می کند مهربان باشد، اما در جامعه امروزی حتی مادرهایی هستند که این ذات را ندارند. همچنین بر اساس تحقیق‌هایی که داشتیم، شاهد این بودیم که حتی آدم‌های تحصیل کرده هم همواره دنبال گره‌ای در گذشته هستند تا معضلی که به آن دچار شده‌اند را توجیه کنند. آن‌ها نمی‌خواهند بپذیرند که فرزندشان نقص دارد، با این‌حال حق زندگی و حیات دارد.

وی افزود: در فیلم نشان دادیم مادری بسیار فراتر از انتظار ظاهر می‌شود، نه اینکه چون مادر است باید ذات مهربانی داشته باشد.  

سیفی‌آزاد که در این فیلم از بازی سه کودک بهره گرفته است و یکی از این کودکان در نقش کودک معلولی ظاهر شده است، اظهار کرد: برای بخش کودک معلول بارها فکر کردیم که از یک کودک معلول استفاده کنیم، اما استفاده از چنین کودکی به هر حال تلخ بود و پشت صحنه را بسیار تحت تاثیر قرار می‌داد، جمع‌بندی نهایی ما این بود که از توانایی بازیگری یک نفر استفاده کنیم.

وی ادامه داد: برای این نقش از عرفان برزین استفاده کردیم، او با وقت گذراندن و هم صحبت شدن با دیگر کودکان معلول و هوش بازیگری خودش توانست دریافت خوبی از نقش داشته باشد و نتیجه هم بسیار خوب بود و حق مطلب را ادا کرده بود.

سیفی‌آزاد درباره دیگر بازیگران کودک این اثر هم توضیح داد: سعی کردیم از بازیگران کودک بازی بگیریم و آن‌ها را در شرایط استرس بازی قرار ندهیم. در این میان از کمک بازیگران اصلی مخصوصا خانم کرامتی نباید غافل شویم که با صبوری بسیار همراه ما بودند.

محمدمهدی عسگرپور تهیه‌کننده این اثر سینمایی درباره شیوه تولید «ماجان» گفت: تولید این فیلم در حد متعارف سینمای ایران بود، دو ماه پیش تولید داشت و در حدود ۵۰ جلسه هم فیلمبرداری آن به طول انجامید. البته می‌دانید در سینمای ایران که یک سال یا یک ماه زودتر از جشنواره فجر کار را شروع کنید، ممکن است فیلم‌تان برای سانس‌های روزهای ابتدایی به جشنواره نرسد و قطعا اکران اول هندوانه در بسته‌ای است باید به نمایش دربیاید شود و ببینیم چه می‌شود.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که تهیه‌کنندگی فیلم اولی‌ها را بر عهده دارد، اظهار کرد: مساله اصلی من تهیه‌کنندگی نیست و این موضع را در سوابق نزدیک به سی ساله من هم می‌توانید ببینید. اما اتفاقی که در مدار فعالیت‌های حرفه‌ای من در حال رخ دادن است و برایم اهمیت دارد، به ارتباط من با دوستانی که فیلم‌های اول خودشان را می‌سازند، برمی‌گردد. فیلمنامه‌های خودشان را می‌دهند و نظر می‌خواهند. درباره این فیلم آقای سیفی‌آزاد را به واسطه سوابق مدیریتی می‌شناختم، وقتی از طرف تصویر شهر به من پیشنهاد شد، اصل موضوع فیلمنامه برایم جالب بود. پس باید بگویم مساله اصلی من تهیه‌کنندگی نیست مگر اینکه فکر کنم می توانم کمک کنم.

این تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا «ماجان» با وجود حضور چهره‌ها در بخش مسابقه جشنواره حضور ندارد، عنوان کرد: اینکه «ماجان» در بخش مسابقه نیست را باید از اعضای هیئت انتخاب سوال کرد و اظهار نظر دقیق‌تر را مخاطبان باید داشته باشند، اما من یقین دارم که این فیلم از تعدادی از فیلم‌های دیگر در بخش مسابقه بسیار بهتر است و به نظر می‌رسد دوستان انتقام خانه سینما را اینجا گرفتند.

لیلا لاریجانی که فیلمنامه‌نویسی این اثر را بر عهده داشته نیز درباره نقش پدر و مادری که فرزند معلولی دارند، بیان کرد: در این فیلم بیشتر پدر را در یک تگنای درونی و روانی می‌بینیم که او را آزار می‌دهد و شاید بیشتر ارتباط پدر با خودش را می‌بینیم تا ارتباط او با فرزندش.

 وی درباره این پرسش که فیلم در بخش‌هایی فمنیستی می‌شود، ادامه داد: فیلم با اینکه ارتباط‌های زنانه زیادی به واسطه دوست ماجان دارند، اما بار مادری برای ما بسیار مهم بود و اگر این بار عاطفی مادر را فمینیستی توصیف می‌کنید، پس فمنیستی است، عاطفه مادری که رنج دیدگی و نقص فرزند را در خودش حل می‌کند. اما چون پدر بیشتر نگاه منطقی به ماجرا دارد، شاید عطوفت را هم در او کمتر به تصویر کشیده باشیم.

این فیلمنامه نویس همچنین یادآور شد: فکر می‌کنم فیلم مبارزه یک مادر باشد که نمی‌خواهد ناکارآیی فرزندش را قبول کند و تلاش دارد آموزش‌هایی به او بدهد، در مقابل هم پدری است که حتی حاضر نیست فرزندش را با نامی که برایش انتخاب کرده‌اند، خطاب کند. مبارزه این دو با یکدیگر بحث اصلی است که در جایی مبارزه مادر نتیجه می‌دهد و پدر هم فرزندش را قبول می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه برای این پروژه تحقیقات زیادی انجام داده است، اظهار کرد: برای این فیلم دو ماه و نیم تحقیق و پژوهش داشتیم، از بهزیستی کمک گرفتیم و با مادرهای زیادی صحبت کردیم، در این مسیر حتی با مادرهایی روبرو شدیم که لزوما عطوفت ندارند.

مهتاب کرامتی که نقش ماجان را در فیلم بازی کرده، در پاسخ به این پرسش که نقش زنی رنج‌دیده را بسیار بازی می‌کند، گفت:‌ من دو سال بود که کار نکرده بودم و در فیلم آخری که حضور داشتم، «عصر یخبندان» بود که فضا و کاراکتر متفاوتی نسبت به چیزی که می‌گویید داشت. کارنامه کاری من نشان می‌دهد که علاقه‌مند به تجربه نقش‌های متفات هستم.

وی همچنین با اشاره به فیلم «مرداد» به کارگردانی بهمن کرمیار که در جشنواره حضور ندارد، عنوان کرد: اگر فیلم‌های دیگر من مانند «مرداد» در جشنواره حضور داشت، شاید این تفاوت رنگ در کاراکتر را امسال بهتر می‌دیدیم اما اینطور نشد.