در چهارمین برنامه دراماتیک «رادیو نوفل» مطرح شد:
مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی: بودجه همچنان ابرچالش تئاتر در کشور ما است.
یک متخصص بیماریهای تنفسی: تعطیلی تئاتر تعطیلی جامعه است/ واکسیناسیون هنرمندان در اولویت قرار بگیرد.
چهارمین برنامه «دراماتیک» رادیو «نوفل» با موضوع «تئاتر در سال ۱۴۰۰» روی آنتن رفت.
در چهارمین برنامه «دراماتیک» رادیو «نوفل» که هر شنبه به شکل زنده از عمارت نوفلشاتو پخش میشود همانند برنامه قبلی این رادیو موضوع «تئاتر در سال ۱۴۰۰» به بحث و گفتگو گذاشته شد.
در این برنامه که اجرای آن را میثم عبدی به عهده دارد، محسن حسنزاده مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی، امید طاهری و علی جعفری به عنوان نویسنده، منتقد و کارشناس تئاتر حضور داشتند.
ندا کاوندی در ابتدای این برنامه به برخی از نمایشهای پر استقبال بر روی صحنه تماشاخانههای مختلف شهر تهران اشاره کرد. نمایش «هولودومور» به کاگردانی رها حاجی زینل که به دلیل استقبال تماشاگران در عمارت نوفلشاتو تمدید شده بود تا ۲۴ اسفند بر روی صحنه خواهد رفت.
کاوندی با اشاره به این که در هفته آخر اسفندماه اجراهای محدودی بر روی صحنه وجود دارد گفت: از آنجایی که قبل از عید تماشای نمایش قبل از عید لطف ویژه خود را دارد اما قبل از معرفی نمایش های روی صحنه به نمایش «شب بیست و یکم» نوشته محمود استاد محمد اشارهای خواهم داشت که از هشتم فروردین در عمارت نوفلشاتو به کارگردانی مهدی رضایی روی صحنه خواهد رفت.
او ادامه داد: در پردیس تئاتر شهرزاد «همه چیز می گذرد تو نمیگذری» کار محمدرضا حیدری تا ۲۷ اسفند، «برای لیلا» به نویسندگی و کارگردانی حامد شیخی تا ۲۸ اسفند و «زندگی دو گانه اندرو» کار سهیل حاتمی تا ۲۶ اسفند در تماشاخانه شانو روی صحنه میرود. «قصاص هنگام جنایت» هم همچنان در تماشاخانه مهرگان روی صحنه میرود. کار خانم شادی اسد پور پور هم در تماشاخانه «دیوار چهارم»اجرا میشود.
هنرمندان در اولویت واکسیناسیون قرار بگیرند
مهدی رضایی هم در برنامه «ضد دراماتیک» رادیو نوفل به موضوع اولویت داشتن واکسیناسیون برای اهالی تئاتر پرداخت.
او در ابتدای مباحث خود گفت: موضوعگیری درباره واکسیناسیون هنرمندان دو سویه داشت. برخی با انجام این کار مخالف بودند و اعتقاد داشتند که ما خون رنگینی نداریم و بعضی معتقد بودند به دلیل تفاوت شکل کار به خصوص بازیگران که در معرض ابتلا هستند، واکسیناسیون هنرمندان باید در اولویت باشد.
سپس مصاحبهای کوتاه با چند تن از عوامل گروههای تئاتری که درگیر تمرین و اجرای تئاتر هستند در برنامه پخش شد. یکی از اهالی تئاتر در این باره گفت: ما یکی از مشاغل پرخطر هستیم و تمرین بدون ماسک برای ما بسیار عملی ریسک پذیر است.
یکی دیگر از فعالان عرصه تئاتر هم گفت: من فکر میکنم خطر این بیماری برای به خصوص بازیگران در نسبت با دیگر عوامل اجرایی و یا حتی تماشاگران بیشتر است. بازیگر نمی تواند با ماسک نمایش اجرا کند و این مسئله موجب میشود که در معرض خطر باشد.
یکی از بازیگران حاضر در گروههای جوان تئاتری هم گفت: نزدیک به یک سال است که ما داریم با مشقت کار میکنیم و همواره در معرض خطر بودیم. درخواست ما این است که بعد از کادر درمان و مشاغلی از این دست ما را در اولویت واکسیناسیون قرار دهند.
تئاتر قبل از کرونا هم پر از مشکل بود
در ادامه این برنامه کارگردانهای دو نمایش «مُختَلفیم» و «هولودومور» در محل اجرای رادیو نوفل حضور پیدا کردند و مباحثی را پیرامون آثار خود مطرح کردند. در این بخش از برنامه علی جعفری به عنوان کارشناس و منتقد در کنار میثم عبدی حضور پیدا کرد.
رها حاجی زینل کارگردان نمایش «هولودومور» در ابتدای صحبتهای خود گفت: در این بیست شب ما هر شب نزدیک به ۵۰ تا ۶۰ مخاطب را برای اجرای خود پذیرا بودیم که این تعداد متناسب با شرایطی که در آن به سر میبریم اتفاق خوبی است.
او ادامه داد: «هولودومر» واژهای است که به مرگ ناشی از گرسنگی اشاره دارد. بین سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۲ استالین قحطی مصنوعی را در اوکراین و برای خانوادههای دهقان به وجود میآورد که هدف اصلی آن یک نسلکشی بوده تا تنها موافقان او باقی بمانند. در این نمایش ما داخل ماجراهای خانوادهای هستیم که درگیر این اتفاق هستند.
حاجی زینل در پاسخ به این مسئله که کارکردن تئاتر در این شرایط کار بسیار پر ریسکی است، گفت: ما هر سال همین تلاشها را انجام میدادیم حتی وقتی کرونا نبود. اگر مسئولین فکر بهتری میکردند شاید اتفاق بهتری میافتاد اما تئاتر قبل از کرونا هم با مشکلات بسیاری رو به رو بود که شاید بتوانیم بگوییم در شرایط کنونی وضعیت بهتری هم پیدا کرده است. گروههای جوانتر در این شرایط موقعیت بیشتری برای اجرا در این شرایط پیدا کردند.
آرمان شیرالینژاد کارگردان نمایش «مختلفیم» هم گفت: در این مدت بیاحترامیهای زیادی به گروههای جوان و تماشاخانههای خصوصی شده است اما این مسئله برای من اهمیت دارد که بعد از دوران کرونا نمایش «مختلفیم» نزدیک به ۳ هزار بازدید کننده داشت که آماری متفاوت حتی در بعدی جهانی داشت و فقط مختص به ایران نبود و از سویی یکی از نمایشهای پرفروش بود.
او ادامه داد: ما با وجود کرونا و با صرف هزینههای بسیار داریم اثر خلق میکنیم اما زیان آدمهایی مثل من را چه کسی میدهد؟ ما خطراتی را برای خودمان و خانواده خریدهایم اما چرا حمایتی از ما نمیشود. یکسری افرادی حمایت تبلیغاتی و مالی فراوانی دارند. اما ما مالیات چه چیزی را باید پرداخت کنیم وقتی هیچ اموال دولتی به من داده نمیشود. وقتی کار من را شغل حساب نمیکنند.
تعطیلی تئاتر تعطیلی جامعه است
دکتر رضا رضایی متخصص بیماریهای تنفسی و عضو هیئت علمی دانشگاه علومپزشکی در گفتوگویی تلفنی با این برنامه گفت: در همه دنیا مسئله تئاتر به معضل تبدیل شده است. تئاتر به عنوان یک جزء مهم زندگی دارد حذف میشود و این تبعات بسیاری برای جهان دارد.
او ادامه داد: در کشورهایی اروپایی مسئله اقتصادی و ورشکستگی برای سالنهای تئاتر بیشتر مطرح است اما ما در این سوی دنیا به شکل دیگری با این قضیه مواجهیم، و باید بپذیریم که تاثیر کلام در تئاتر در پیشگیری میتواند موثر باشد و اجرای تئاتر و بازگشایی سالنها خطر کمتری نسبت به حضور مردم در فضاهایی مثل مترو و خیابان دارد. ما باید بپذیریم تعطیلی تئاتر مانند تعطیلی جامعه است.
بودجه همچنان ابرچالش تئاتر در کشور ما است
محسن حسنزاده مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی، امید طاهری و علی جعفری در میزگرد این برنامه حضور پیدا کردند.
امید طاهری در ابتدای این برنامه گفت: تئاتر ۱۴۰۰ را باید از دو منظر تولیدکننده و متولیان و مسئولان تئاتری بررسی کنیم. شاید نتوانیم درباره منظر اول با جزئیات صحبت کنیم اما از منظر دوم آن چه در ۱۴۰۰ قرار است اتفاق بیافتد نباید همانند سال ۹۹ و قبل از این باشد. تئاتر ما دارای محاسنی است اما همه میدانیم نواقصی وجود دارد که باید رفته رفته رفع بشود. ما باید بپرسیم نقاط بحرانی تئاتر ما چیست و چه موانعی برای رفع آن وجود دارد؟
حسنزاده در ادامه این برنامه و در پاسخ به موضوع مطرح شده در میزگرد برنامه گفت: تجربه ثابت کرده در طول سالهایی که ما به خاطر داریم یعنی سالهای پس از انقلاب مسئله بودجه یکی از مسائل مهم بوده است. امروز که ما با هم صحبت میکنیم بودجه همچنان ابرچالش و مسئله مهم تئاتر ما است.
او ادامه داد: دستگاهی که به عنوان متولی تئاتر شناخته میشود و همه از آن توقع دارند اساساً در چه جایگاه و موقعیتی در دستگاه کلان اداری ایران قرار دارد؟ اداره کل هنرهای نمایشی زیر مجموعه معاونت هنری وزارت ارشاد است که خود معاونت شامل پنج مجموعه است که در ساختار اداری هر کدام از این ها تعریف دارند. اداره کل نمایشی به لحاظ بحث بودجه و تخصیص اعتبار یک ظرف و محدودهای برخوردار است اما با این حال اداره کل نمایشی یکی از متمولترین مجموعهها در ساحت اداری در کل نهادهای دولتی است. اما عملاً درگیر دخل و خرج امورات روزانه و توقع هنرمندان هستیم. توقعی که هیچگاه برآورده نمیشود.
مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی گفت: تولید تئاتر در شرایط اقتصادی کنونی کاری بسیار هزینهبر است. این نسبت با بودجهای که برای اداره کل تعیین میشود اساساً قابل مقایسه نیست و علیرغم این که این اداره جزء ادارات متمول است نسبت هزینه تولید با بودجه سازمانی شبیه به شوخی است.
حسنزاده گفت: ۸۰ میلیارد بودجه کل هنرهای نمایشی رقمی است که اداره کل برای مدیریت مجموعه خود و بخشی از تولیدات تئاتر هزینه میکند. فصلی وجود دارد به اسم حمایت از تولیدات که هنرمندان به عنوان بودجه تئاتر میشناسند. مثلا ما از رقم ۲۴ میلیارد برای تولید حرف میزنیم اما ۲۴ میلیارد بخشی از این ۸۰ میلیارد است که کمک هزینه تولید تئاتر میشود که به نسبت کل عدد اندکی به حساب میآید و باقی بودجه صرف حقوق پرسنل و هزینههای جاری اداره کل میشود.
او گفت: ما همواره نسبت به تغییر ماهیت اداره کل به سازمان تئاتر که قطعاً ردیف بودجهای بیش از این خواهد داشت نگاهی فلسفی داشتهایم حال آن که باید نگاهی اجرایی داشته باشیم و خود اهالی تئاتر هم در این قضیه دخیل بودهاند. با نگاهی واقعگرا به این مسئله میتوانیم این ابرچالش را در سالهای پیشرو رفع کنیم.
برنامه دراماتیک «رادیو نوفل» هر هفته شنبهها به دو شکل شنیداری و دیداری از پلتفرمهای مختلف آنلاین پخش میشود.